Acorus
– Tatarak
Acorus
calamus – Tatarak zwyczajny jest okazałą byliną o masywnym,
grubym kłączu i mieczowatych liściach. Zielonkawożółtawe
kwiatki zebrane są w kolbowate kwiatostany.
Występowanie:
Ojczyzną tataraku jest subkontynent indyjski. W Europie, gdzie
został przywieziony w czasie wojen krzyżowych (lub jak chcą inni
sprowadzony w XIII w. przez Tatarów) łatwo się zadomowił. W
Polsce spotykany dość pospolicie jako roślina bagienna.
Tatarak zwyczajny (Wikimedia Commons)
Surowiec:
kłącze.
Zawartość:
m.in. olejek eteryczny o swoistym, bardzo miłym zapachu (a w nim:
azaron i geraniol), ponadto gorycze (akoryna i akoretyna) i garbniki.
Działanie
i zastosowanie: Tatarak wzmaga wydzielanie soków żołądkowych,
przeciwdziała niestrawności, zwiększa apetyt, ułatwia
przyswajanie pokarmów, działa ogólnie wzmacniająco. Stosuje się
go w niestrawności, ale także w zapaleniu górnych dróg
oddechowych, zapaleniu zatok i zaburzeniach krążenia. Ma jeszcze i
te zaletę, że pobudza szpik kostny do zwiększonego tworzenia
krwinek czerwonych.
Surowy
świeży korzeń jest toksyczny.
Co
mówią stare księgi?
„Oznacza
się mocnym korzennym zapachem i smakiem. Korzeń ususzony mocniej
pachnie niż surowy; w medycynie użyty wzmacnia żołądek i wiatry
pędzi, szczególnie smażony w cukrze (...) Odwar z korzenia,
alboliteż proszek, zatraca febry zimne i po febrach zażywany,
chroni od recydywy i siły choremu przywraca.” (Józef
Gerald-Wyżycki, dz. cyt.: t. II, s. 122)
Inne
gatunki:
Acorus
gramineus – Tatarak trawiasty – surowiec stanowią kłącza,
które mają działanie ogólnie wzmacniające, korzystnie
oddziałujące na przewód pokarmowy; stosowane są w niestrawności,
nieżycie żołądka, poza tym również w depresji, nerwicach
lękowych i bezsenności. Korzeń ma właściwości przeciwgrzybicze,
przeciwbakteryjne, przeciwreumatyczne, przeciwskurczowe,
wiatropędne, napotne, w zalezności od dawki – uspokajające lub
pobudzające. Suszony sproszkowany korzeń jest nakładany na
krwawiące dziąsła. Jest stosowany wewnętrznie w leczeniu
problemów trawiennych, depresji i padaczki. Korzeń zawiera azaron,
substancję zwiększającą działanie barbituranów i alkoholu.
Korzeń obniża ciśnienie krwi i działa antybakteryjnie na
Staphylococcus aureus, paciorkowce i grzyby. Cała roślina ma
działanie uśmierzające ból, przeciwskurczowe, poprawiające
trawienie, napotne, moczopędne, wykrztuśne, uspokajające,
pobudzające, żołądkowe, i zwalczające pasożyty przewodu
pokarmowego.
(c) Andrzej Sarwa
Uwaga! Porady zamieszczone w tej książce nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Ani autor, ani wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
