Angelica
– Dzięgiel
Angelica
archangelica, syn.: Archangelica officinalis – Arcydzięgiel
litwor, zwany też lekarskim, to okazała roślina dwuletnia. W
pierwszym roku wydaj wyłącznie rozetę pierzastych liści,
natomiast w drugim z jej środka wyrasta nadzwyczaj okazała, bo
mogąca osiągać do 4,5 metra wysokości dęta łodyga, zwieńczona
baldachowatymi kwiatostanami złożonymi z drobniutkich kwiatuszków
o białokremowej barwie.
Występowanie:
Roślina pochodzi z umiarkowanej strefy klimatycznej Azji i Europy,
gdzie spotyka się ją zarówno na naturalnych stanowiskach, jak i w
uprawie.
Surowiec:
ziele, owoce, korzenie i łodygi.
Zawartość:
olejki eteryczne (o swoistym, miłym zapachu) kumaryny, sole
mineralne, kwasy organiczne, garbniki i cukry.
Działanie
i zastosowanie: Odwar z ziela dodany do kąpieli zalecany jest przy
nerwo– i mięśniobólach, a także przy bólach reumatycznych.
Kandyzowane (scukrzone) łodygi przyjmowane wewnętrznie, pozytywnie
oddziaływają na procesy trawienne i wzmacniają układ nerwowy.
Natomiast korzenie i owoce działają przede wszystkim słabo
uspokajająco, przeciwskurczowo w obrębie przewodu pokarmowego,
regulują i pobudzają procesy trawienne, a także mają pewne
zastosowanie w leczeniu migreny.
Liście,
pędy i korzenie zalecane są w leczeniu zaburzeń miesiączkowania
(nieregularne, zbyt skąpe), wrzodów żołądka i dwunastnicy
(pomocniczo), anoreksji i zespołu chronicznego zmęczenia.
Inne
gatunki:
Angelica
anomala, gatunek azjatycki, o działaniu i zastosowaniu takim
samym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu litworu i
dzięgielu leśnego.
Angelica
arguta, gatunek północnoamerykański, o działaniu i
zastosowaniu podobnym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu
litworu i dzięgielu leśnego.
Angelica
atropurpurea – Dzięgiel purpurowy to gatunek amerykański, o
działaniu i zastosowaniu takim samym, jak działanie i zastosowanie
arcydzięgielu litworu i dzięgielu leśnego.
Angelica
dawsonii, gatunek północnoamerykański, o działaniu i
zastosowaniu podobnym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu
litworu i dzięgielu leśnego.
Angelica
genuflexa, gatunek północnoamerykański, o działaniu i
zastosowaniu podobnym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu
litworu i dzięgielu leśnego.
Angelica
glauca, gatunek azjatycki, o działaniu i zastosowaniu takim
samym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu litworu i
dzięgielu leśnego.
Angelica
grayi, gatunek północnoamerykański, o działaniu i
zastosowaniu podobnym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu
litworu i dzięgielu leśnego.
Angelica
hendersonii, gatunek północnoamerykański, o działaniu i
zastosowaniu podobnym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu
litworu i dzięgielu leśnego.
Angelica
keiskei, gatunek azjatycki, o działaniu i zastosowaniu takim
samym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu litworu i
dzięgielu leśnego.
Angelica
lineariloba, gatunek północnoamerykański, o działaniu i
zastosowaniu podobnym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu
litworu i dzięgielu leśnego.
Angelica
pinnata, gatunek północnoamerykański, o działaniu i
zastosowaniu takim samym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu
litworu i dzięgielu leśnego.
Angelica
pubescens, gatunek azjatycki, o działaniu i zastosowaniu takim
samym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu litworu i
dzięgielu leśnego.
Angelica
silvestris – Dzięgiel leśny to okazała bylina osiągająca
wysokość 1,5 metra. Jej liście są potrójnie pierzaste.
Kwiatuszki drobne, białe, zebrane w szczytowe duże baldachy. Owocem
jest rozłupnia rozpadająca się na dwie rozłupki.
Występowanie:
jest to nasza rodzima roślina krajowa, ale rośnie nie tylko w
Polsce, lecz także w całej Europie i znacznej części Azji
rosyjskiej, aż po Bajkał.
Surowiec:
ziele i korzenie.
Zawartość:
olejek eteryczny (o przyjemnym zapachu), kumaryny, sole mineralne,
kwasy organiczne, nieco goryczy i garbników.
Działanie
i zastosowanie: Odwar z ziela dodany do kąpieli zalecany jest przy
nerwo– , mięśniobólach i bólach reumatycznych. Herbatka z ziela
bardzo pozytywnie oddziałuje na układ nerwowy i wyregulowuje
procesy trawienne. Wreszcie korzenie (wywar) działają uspokajająco,
przeciwskurczowo w obrębie przewodu pokarmowego, pobudzają procesy
trawienne, wreszcie zaleca się je – pomocniczo – w leczeniu
migreny, zaburzeń miesiączkowania, wrzodów żołądka i
dwunastnicy, zespołu chronicznego zmęczenia.
Angelica
sinensis, gatunek azjatycki, o działaniu i zastosowaniu takim
samym, jak działanie i zastosowanie arcydzięgielu litworu i
dzięgielu leśnego.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
