Bryonia
– Przestęp
Bryonia
alba – Przestęp biały jest byliną. Przestęp jest rośliną,
której pędy mogą osiągać do 4 metrów. Na pędach wyrastają
dłoniaste, klapowane liście. Ponieważ jest to roślina
jednopienna, ale rozdzielnopłciowa, kwiaty ma dwojakiego rodzaju –
oddzielnie męskie i oddzielnie żeńskie. I jedne i drugie są
niepozorne, pozbawione jakiejkolwiek wartości dekoracyjnej, o barwie
zielonkawej. Kwiaty żeńskie po zapyleniu i zapłodnieniu wiążą
się w czarne owoce typu jagody.
Występowanie:
zasiedla rozległy obszar – od Skandynawii na północy, po Iran na
południu.
Surowiec:
leczniczy stanowi korzeń omawianej rośliny.
Zawartość:
m.in.: olejek eteryczny, żywice, kas bryonelowy, glikozydy (bryonina
i bryonidyna), trójterpeny (kukurbitacyny) i śluz.
Działanie
i zastosowanie: Odwar z korzenia (1 łyżeczkę rozdrobnionego suszu
zalać 1 szklanką wody i gotować pod przykryciem przez 5–7 minut,
następnie zaś przecedzić i w razie potrzeby pić 1 raz dziennie w
ilości 1/4 szklanki) to środek przeczyszczający, wymiotny.
Leczenie się przy użyciu przestępu winno się zawsze odbywać pod
ścisłą kontrolą lekarza, jest to bowiem roślina silnie
toksyczna.
Inne
gatunki:
Bryonia
dioica – Przestęp dwupienny jest byliną. Przestęp jest
rośliną pnącą, której pędy mogą osiągać długość do 4
metrów. Na pędach wyrastają dłoniaste, 5-klapowe liście.
Ponieważ jest to roślina dwupienna, na jednych egzemplarzach
wyrastają wyłącznie kwiaty męskie, na innych zaś wyłącznie
żeńskie. I jedne i drugie są niepozorne, pozbawione jakiejkolwiek
wartości dekoracyjnej. Mają zielonkawą barwę. Kwiaty żeńskie po
zapyleniu i zapłodnieniu wiążą się czerwone jagody.
Występowanie:
zasiedla rozległe obszary – od Anglii na północy, po Italię na
południu.
Surowiec:
korzeń.
Zawartość:
m.in. olejek eteryczny, kwas bryonelowy, glikozydy (bryonina i
bryonidyna), trójterpeny (kukurbitacyny) i śluz.
Działanie
i zastosowanie: Odwar z korzenia (1 łyżeczkę rozdrobnionego suszu
zalać szklanką wody i gotować pod przykryciem przez 5–7 minut,
następnie zaś przecedzić i w razie potrzeby pić 1 raz dziennie w
ilości 1/4 szklanki) to środek wymiotny i słabo przeczyszczający.
Leczenie
się przy użyciu przestępu winno się zawsze odbywać pod ścisłą
kontrolą lekarza. Jest to bowiem roślina silnie toksyczna.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
