Datura – Bieluń

Datura – Bieluń

Datura stramonium – Bieluń dziędzierzawa to roczna roślina z rodziny psiankowatych, a więc krewniak między innymi ziemniaka, pomidora i tytoniu, wyrastająca w dobrych warunkach do 2 m wysokości. Pędy ma sztywne, silnie rozgałęzione, wzniesione ku górze. Liście okazałe, barwy ciemnozielonej, podłużnie jajowate, zatokowo ząbkowane, wydzielające przykrą woń. Duże, białe, lejkowate kwiaty wyrastają w kątach gałązek. Owocem jest torebka gęsto pokryta kolcami, podzielona na komory, pękająca. Wewnątrz każdej komory tkwią liczne, nerkokształtne, czarne twarde nasiona. Kwitnienie bielunia rozpoczyna się w połowie czerwca i trwa aż do jesiennych przymrozków, które niszczą całą roślinę. Owoce pojawiają się w lipcu i cały czas aż do jesieni wiążą się nowe.

Występowanie: Dzisiaj trudno powiedzieć skąd przywędrował bieluń do Polski. Nie ma zgodności co do tego, czy za jego ojczyznę należy uznać Azję, czy też Amerykę. Roślina zaaklimatyzowała się u nas bardzo dobrze i występuje dość często na glebach szczególnie bogatych w azot, najczęściej w pobliżu ludzkich siedzib.

Surowiec: liście.

Zawartość: wszystkie części tej rośliny zawierają alkaloidy tropanowe: atropinę, skopolaminę i hioscyjaminę.

Działanie i zastosowanie: właściwości lecznicze bielunia dziędzierzawy znane są od dawna. Bieluń dziędzierzawę wykorzystuje się przede wszystkim w leczeniu dychawicy oskrzelowej, astmie, chorobie Parkinsona i niektórych dolegliwości neurologicznych. Atropina jest również stosowana w okulistyce i jako odtrutka przy intoksykacji morfiną. Skopolamina zaś to środek uspokajający, przeciwbólowy, nasenny, stosowany m. in. w położnictwie.

Jako ciekawostkę chcę podać fakt, że w Sandomierzu i jego najbliższej okolicy (nie słyszałem by także w innych regionach Polski) już kilkadziesiąt lat temu stosowano świeże liście bielunia do robienia okładów na ropiejące, zainfekowane rany. Działanie jest nadzwyczaj skuteczne. Stwierdzam to z całą odpowiedzialnością za słowo, gdyż wielokrotnie ja i członkowie mojej rodziny sprawdziliśmy je na sobie.

Aby liście bielunia „wyciągnęły” ropę, osuszyły ranę i przyśpieszyły proces gojenia należy przyłożyć je na miejsca zainfekowane i zawinąć. Działanie odczuwa się w miarę szybko, bo po upływie kilkunastu, najwyżej kilkudziesięciu minut. Zranienie zaczyna silnie pulsować, a po 8–10 godzinach liść zupełnie wysycha, tak że kruszy się w palcach, zaś ropa i obrzęk znikają. Okłady najlepiej jest robić na noc. Jeśli zropiała rana jest dość rozległa zabieg należy powtarzać kilkakrotnie, aż osiągnie się pożądany skutek.

Bardzo istotne jest to, iż bieluń jako roślina silnie trująca stosowany zewnętrznie jest całkowicie bezpieczny i przy zastosowaniu opisanej wyżej kuracji nie występują żadne objawy uboczne.

Bieluń ten to roślina narkotyczna, która łagodzi ból i przyśpiesza gojenie się ran. Jest silnie trujący i powinien być stosowany z dużą ostrożnością. Liście, ziele i nasiona mają działanie przeciwastmatyczne, przeciwskurczowe, halucynogenne, mydriatyczne i narkotyczne. Roślina stosowana jest wewnętrznie w leczeniu astmy i choroby Parkinsona. Przedawkowanie powoduje zawroty głowy, suchość w jamie ustnej, halucynacje i śpiączkę. Zewnętrznie jest stosowany jako okład lub pranie w leczeniu przetok, ran ropni i ciężkiej neuralgii. Nasiona działają przeciwbólowo, przeciw robakom i przeciwzapalnie, są stosowane w leczeniu bólu żołądka i jelit z powodu robaczycy, bólu zębów i gorączki wywołanej stanami zapalnymi. Sok z owocu nakłada się na skórę głowy, aby się pozbyć łupieżu.

Datura ceratocaula – jednoroczna roślina bagienna, której ojczyzną jest Meksyk. Cała roślina jest narkotyczna. Bogata w alkaloidy tropanowe. Ma działanie przeciwbólowe. Jest silnie trująca.

Datura discolor, zwana pustynnym jabłuszkiem, jest rośliną jednoroczną, pochodzącą z Pustyni Sonora w zachodniej Ameryce Północnej, gdzie rośnie na glebach piaszczystych. Wszystkie części rośliny zawierają mieszaninę alkaloidów tropanowych. Cała roślina jest narkotyczna. Ma działanie przeciwbólowe. Jest silnie trująca.

Datura innoxia, syn.: Datura meteloides – Bieluń surmikwiat to roślina roczna dorastająca do 1,3–1,5 metra wysokości. Kwiaty i torebka nasienna są ogromne, ale bardzo podobne do kwiatów i torebek nasiennych bielunia dziędzierzawy. W tym miejscu muszę zaznaczyć, iż niektóre z odmian omawianej rośliny mają torebki nasienne gładkie, a nie kolczaste. Liście bielunia surmikwiatu z kształtu są sercowate.

Występowanie: ojczyzną tej rośliny są subtropiki i tropiki Afryki i Azji.

Surowiec: liście.

Zawartość: wszystkie części tej rośliny zawierają alkaloidy tropanowe: atropinę, skopolaminę i hioscyjaminę.

Działanie i zastosowanie: właściwości lecznicze bielunia surmikwiatu znane są od dawna. Bieluń surmikwiat wykorzystuje się przede wszystkim w leczeniu dychawicy oskrzelowej, astmie, chorobie Parkinsona i niektórych dolegliwości neurologicznych. Atropina jest również stosowana w okulistyce i jako odtrutka przy intoksykacji morfiną. Skopolamina zaś to środek uspokajający, przeciwbólowy, nasenny, stosowany m. in. w położnictwie. Wszystkie części rośliny zmniejszają lub uśmierzają ból, są przeciwskurczowe, halucynogenne, hipnotyczne i narkotyczne. Roślina silnie trująca, a ponieważ dawka lecznicza niewiele się różni od trującej, absolutnie nie wolno leczyć się na własną rękę.

Datura ferox – Datura uzbrojona, zwana anielską trąbą pochodzi z południowo-wschodnich Chin. Bogata w alkaloidy tropanowe. Ma działanie przeciwbólowe. Jest silnie trująca.

Datura leichhardtii to gatunek wywodzący się z Ameryki Północnej i Środkowej. Jest bogata w alkaloidy tropanowe. Ma działanie przeciwbólowe. Jest to też roslina silnie trująca.

Datura metel, syn.: Datura alba, Datura fastuosa – posiada takie samo działanie i zastosowanie, jak obydwa wyżej opisane gatunki.

Datura quercifolia – bieluń „dębolistny” - cała roślina jest narkotyczna. Ma działanie przeciwbólowe, a w dawnych czasach leczono nią bezsenność.

Datura wrightii – Datura Wrighta, „datura święta”, pochodzi z południowo-zachodniej Ameryki Północnej. Przez Indian Zuni w ich obrzędach religijnych jest używana jako halucynogen i deliriant. Zastosowanie w medycynie jest zbliżone do Datura quercifolia.

Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.

Powrót do zakładek:
D

Wielki leksykon roślin leczniczych