Helleborus – Ciemiernik

Helleborus – Ciemiernik

Helleborus niger – Ciemiernik biały (czarny) to bylina, której organem trwałym jest masywne kłącze z licznymi korzeniami. Z niego to wyrasta część nadziemna – nie rozgałęziona łodyga z jednym bądź dwoma liśćmi. Są one z kształtu dłoniastodzielne. Oprócz łodygi z kłącza wyrastają jeszcze zimotrwałe liście odziomkowe.

Na szczytach łodyg, wieńcząc je, w zimie (a dokładniej poczynając od stycznia – lutego) pojawiają się dość dekoracyjne, białawe (rzadziej różowe) kwiaty, które po przekwitnięciu zawiązują się w owoce typu mieszka, z drobnymi czarnymi nasionami w środku.

Występowanie: Roślina ród swój wiedzie z południa Europy, a dokładniej z tych jej regionów, gdzie panuje klimat pośredni pomiędzy umiarkowanym, a subtropikalnym. Pomimo jednak faktu, że w jego ojczyźnie panują o wiele łagodniejsze warunki klimatyczne, jest znacznie cieplej i nie ma mroźnych zim, ciemiernik biały w Europie Środkowej zaaklimatyzował się tak wspaniale, że nie tylko można go uprawiać w ogrodach, ale nawet zdziczał i czasem jego egzemplarze spotyka się w lasach, szczególnie na Podgórzu i w niższych partiach gór.

Surowiec: kłącze.

Zawartość: Wszystkie części ciemiernika białego (czarnego) bogate są w alkaloid jerwinę i glikozydy: helebrynę i heleborynę.

Działanie i zastosowanie: Ciemiernik biały (czarny) i pokrewne gatunki początkowo był wykorzystywany wyłącznie przez medycynę ludową. Medycyna oficjalna zajęła się nimi dopiero w XIX stuleciu, odkrywając iż są one niezwykle cenne i użyteczne.

Surowcem zielarskim jest wysuszone kłącze rośliny, z którego przygotowuje się leki nasercowe. Ponadto posiada owo kłącze dodatkowo działanie uspokajające, moczopędne i przeczyszczające.

Inne gatunki:

Helleborus caucasicus – Ciemiernik kaukaski – Substancje biologicznie aktywne, jak również zastosowanie i działanie lecznicze ma podobne jak ciemiernik biały (czarny).

Helleborus foetidus – Ciemiernik cuchnący łodygę ma rozgałęzioną, liście natomiast dwojakiego rodzaju – odziomkowe, dłoniaste, o listkach lancetowatych, oraz znajdujące się blisko szczytu łodygi, podobne, ale nie identyczne z liśćmi odziomkowymi. Kwiaty ma dość dekoracyjne, o barwie zielonej, na brzegach okwiatu purpurowe.

Występowanie: Jest to nasza rodzima roślina. Spotyka się go na kamienistych zboczach i w lasach górskich.

Działanie i zastosowanie: Substancje biologicznie aktywne, jak również zastosowanie i działanie lecznicze ma podobne jak ciemiernik biały (czarny).

Helleborus purpurascens – Ciemiernik purpurowy – Substancje biologicznie aktywne, jak również zastosowanie i działanie lecznicze ma podobne jak ciemiernik biały (czarny).

Helleborus viridis – Ciemiernik zielony – Substancje biologicznie aktywne, jak również zastosowanie i działanie lecznicze ma podobne jak ciemiernik biały (czarny).

Na koniec koniecznie wspomnieć trzeba, iż wszystkie gatunki ciemierników są niezwykle trujące i nie wolno – pod żadnym pozorem! – przeprowadzać kuracji przy ich użyciu na własną rękę, bez wiedzy i zgody lekarza.

Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.

Powrót do zakładek:
H

Wielki leksykon roślin leczniczych