Helleborus
– Ciemiernik
Helleborus
niger – Ciemiernik biały (czarny) to bylina, której organem
trwałym jest masywne kłącze z licznymi korzeniami. Z niego to
wyrasta część nadziemna – nie rozgałęziona łodyga z jednym
bądź dwoma liśćmi. Są one z kształtu dłoniastodzielne. Oprócz
łodygi z kłącza wyrastają jeszcze zimotrwałe liście odziomkowe.
Na
szczytach łodyg, wieńcząc je, w zimie (a dokładniej poczynając
od stycznia – lutego) pojawiają się dość dekoracyjne, białawe
(rzadziej różowe) kwiaty, które po przekwitnięciu zawiązują się
w owoce typu mieszka, z drobnymi czarnymi nasionami w środku.
Występowanie:
Roślina ród swój wiedzie z południa Europy, a dokładniej z tych
jej regionów, gdzie panuje klimat pośredni pomiędzy umiarkowanym,
a subtropikalnym. Pomimo jednak faktu, że w jego ojczyźnie panują
o wiele łagodniejsze warunki klimatyczne, jest znacznie cieplej i
nie ma mroźnych zim, ciemiernik biały w Europie Środkowej
zaaklimatyzował się tak wspaniale, że nie tylko można go uprawiać
w ogrodach, ale nawet zdziczał i czasem jego egzemplarze spotyka się
w lasach, szczególnie na Podgórzu i w niższych partiach gór.
Surowiec:
kłącze.
Zawartość:
Wszystkie części ciemiernika białego (czarnego) bogate są w
alkaloid jerwinę i glikozydy: helebrynę i heleborynę.
Działanie
i zastosowanie: Ciemiernik biały (czarny) i pokrewne gatunki
początkowo był wykorzystywany wyłącznie przez medycynę ludową.
Medycyna oficjalna zajęła się nimi dopiero w XIX stuleciu,
odkrywając iż są one niezwykle cenne i użyteczne.
Surowcem
zielarskim jest wysuszone kłącze rośliny, z którego przygotowuje
się leki nasercowe. Ponadto posiada owo kłącze dodatkowo działanie
uspokajające, moczopędne i przeczyszczające.
Inne
gatunki:
Helleborus
caucasicus – Ciemiernik kaukaski – Substancje biologicznie
aktywne, jak również zastosowanie i działanie lecznicze ma podobne
jak ciemiernik biały (czarny).
Helleborus
foetidus – Ciemiernik cuchnący łodygę ma rozgałęzioną,
liście natomiast dwojakiego rodzaju – odziomkowe, dłoniaste, o
listkach lancetowatych, oraz znajdujące się blisko szczytu łodygi,
podobne, ale nie identyczne z liśćmi odziomkowymi. Kwiaty ma dość
dekoracyjne, o barwie zielonej, na brzegach okwiatu purpurowe.
Występowanie:
Jest to nasza rodzima roślina. Spotyka się go na kamienistych
zboczach i w lasach górskich.
Działanie
i zastosowanie: Substancje biologicznie aktywne, jak również
zastosowanie i działanie lecznicze ma podobne jak ciemiernik biały
(czarny).
Helleborus
purpurascens – Ciemiernik purpurowy – Substancje biologicznie
aktywne, jak również zastosowanie i działanie lecznicze ma podobne
jak ciemiernik biały (czarny).
Helleborus
viridis – Ciemiernik zielony – Substancje biologicznie
aktywne, jak również zastosowanie i działanie lecznicze ma podobne
jak ciemiernik biały (czarny).
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
