Rhamnus
– Szakłak
Rhamnus
frangula, syn.: Frangula alnus – Szakłak kruszyna – kruszyna
pospolita jest krzewem osiągającym wysokość od 100 cm do 4 m
Gałązki kruszyny mają barwę szarobrunatną. Okrywają je liście
z wierzchu ciemnozielone; w spodzie jasne, wyrastające na dość
długim ogonku. Są wyraźnie unerwione, mają kształt elipsy o
zaostrzonych końcach. Kwiaty są dość niepozorne. Ich płatki
wewnątrz są białe, na zewnątrz zaś zielonkawe. Krzew ten rodzi
owoce typu pestkowca Początkowo mają one barwę ciemnozieloną, a
gdy całkowicie dojrzeją stają się czarne.
Występowanie:
Ród swój wiedzie z Europy, Afryki Północnej oraz Azji i w tych
regionach, najczęściej na terenach podmokłych i w okolicach wód,
spotkać ją można najczęściej.
Surowiec:
kora.
Zawartość:
m.in. garbniki, saponininy, flawonoidy, alkaloidy frangulina,
glukofrangulina oraz glikozydy antrachinowe.
Działanie
i zastosowanie: Odwar z kory jest stosowany jako środek
przeczyszczający, doskonale pomagający przy zaparciach. Odwar
stosuje się też pomocniczo ze strony pęcherzyka żółciowego i
wątroby. Jest cennym środkiem żółciopędnym.
Medycyna
ludowa zaleca stosowanie owego odwaru do przemywania skóry w
przypadku świerzbu oraz doustnie jako środka przeciw robakom, oraz
do płukania dziąseł w paradentozie.
Świeża
kora posiada jednak działanie wymiotne. Aby je zlikwidować należy
najpierw przechowywać ją przez rok, ponieważ dopiero po upływie
tego okresu zajdą w niej zmiany chemiczne, pozbawiające ją tego
działania. Można też po wysuszeniu poddać ją przez godzinę
działaniu temperatury +100°C.
Przygotowanie
odwaru: Bierzemy 1 łyżeczkę do herbaty rozdrobnionej kory na 1
szklankę wody. Następnie gotujemy ją przez 5 minut od zawrzenia i
przecedzamy. Odwar powinno się pić tuż przed snem, tak
wypróżnienie nastąpiło rano, po przebudzeniu.
Inne
gatunki:
Rhamnus
alnifolia – Szakłak olcholistny – surowiec zielarski stanowi
kora – działanie i zastosowanie takie samo jak szkłaku kruszyny.
Rhamnus
betulifolia – Szakłak brzozolistny – surowiec zielarski
stanowi kora – działanie i zastosowanie takie samo jak szkłaku
kruszyny.
Rhamnus
californica – Szakłak kalifornijski – surowiec zielarski
stanowi kora – działanie i zastosowanie takie samo jak szkłaku
kruszyny.
Rhamnus
catharica – Szakłak pospolity to okazały krzew. Liście ma z
kształtu eliptyczne, o zaostrzonych końcach, ciemnozielone. Drobne,
niepozorne, zielonkawobiałe kwiatuszki pojawiają się w kępkach w
kącikach liści. Po przekwitnięciu wiążą się z nich kuliste
owocki typu pestkowca.
Występowanie:
rodzima roślina pospolicie występująca na terenie całego kraju.
Surowiec:
owoce.
Zawartość:
m.in. pektyny, flawonoidy i antraglikozydy.
Działanie
i zastosowanie: Odwar z suszonych owoców (1 łyżkę stołową zalać
1 szklanką wody i gotować pod przykryciem przez 2–3 minuty,
następnie odcedzić i w razie potrzeby pić 1 raz dziennie 1
szklankę) to skuteczny środek przeczyszczający (wypróżnienie
następuje w 6–10 godzin po zażyciu), zalecany głównie w
przypadku uporczywych zaparć, a pomocniczo w kamicy żółciowej.
Odwar
ów działa ponadto moczopędnie i poprawia procesy przemiany
materii. W tym miejscu uwaga: ściśle należy przestrzegać
zaleconego dawkowania, bo większe dawki mogą wywołać wymioty, a
także uszkodzić śluzówkę żołądka.
Rhamnus
purshiana – Szakłak amerykański – surowiec zielarski
stanowi kora – działanie i zastosowanie takie samo jak szakłaku
kruszyny.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
Powrót do zakładek:
