Chrysanthemum
– Złocień
Chrysanthemum
cinerariaefolium – Złocień dalmatyński to okazała,
dorastająca do wysokości 100 cm bylina. Liście ma duże
pierzastosieczne, kwiaty o białych płatkach i żółtych
„środkach”, po przekwitnięciu wiążące się w owoce typu
niełupki. Cała roślina wydziela silny aromat.
Występowanie:
pobrzeża Adriatyku.
Surowiec:
koszyczki kwiatowe.
Zawartość:
m.in. glikozydy i olejek eteryczny.
Działanie
i zastosowanie: Z koszyczków kwiatowych produkuje się leki
zwalczające insekty.
Inne
gatunki:
Chrysanthemum
leucanthemum – działanie i zastosowanie zbliżone do złocienia
dalmatyńskiego.
Chrysanthemum
parthenium – Złocień maruna jest byliną. Jest to – niezbyt
okazała roślina osiągająca wysokość od 20 do 80 cm, o łodydze
wzniesionej i silnie rozkrzewionej. Gałązki złocienia maruny
pokrywają jajowate z kształtu, pierzastosieczne liście. Na
szczytach pędów wyrastają liczne, zebrane w wiechy, drobne kwiatki
o białych płatkach i żółtych „środkach”. Owocem jest
niełupka. Wszystkie części rośliny wydzielają charakterystyczny
i dość przyjemny (chociaż nie przez wszystkich lubiany), korzenny
zapach, trochę może przypominający zapach rumianku pospolitego, a
trochę wrotyczu.
Występowanie:
Jego ojczyzną jest Irak i Iran oraz Azja Mniejsza skąd został
sprowadzony do Europy. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu był
nieodłącznym elementem ogródków przydomowych, gdzie rósł obok
melisy, mięty czy bylicy bożego drzewka. Dzisiaj – wyparty przez
inne, o wiele bardziej dekoracyjne rośliny – spotykany jest dość
rzadko.
Surowiec:
świeże liście i suszone koszyczki kwiatowe.
Zawartość:
m.in. gorycze, garbniki, śluz i przede wszystkim olejek eteryczny, w
skład którego wchodzi m.in.: parthenolid.
Działanie
i zastosowanie: Złocień maruna jest wykorzystywany przede wszystkim
przez medycynę ludową, chociaż ostatnio wzbudził on również –
ze względu na swe właściwości leczenia migreny –
zainteresowanie medycyny oficjalnej.
Doustne
przyjmowanie świeżych liści zmniejsza w sposób znaczny
częstotliwość i nasilanie się bólów migrenowych, co zostało
dowiedzione podczas badań prowadzonych w Wielkiej Brytanii. W tym
miejscu chciałbym jednak zaznaczyć, iż osoby cierpiące na migrenę
nie powinny próbować się leczyć na własną rękę liśćmi
złocienia maruna, lecz wyłącznie za wiedzą i zgodą lekarza,
ponieważ jest to roślina trująca.
Złocień
maruna przejawia poza tym dość różnorodne działanie. Jest
środkiem uspokajającym, przeciwskurczowym, bakteriobójczym,
grzybobójczym, przeciwrobacznym, a także wykazującym właściwości
cytostatyczne, przez co może być stosowany pomocniczo w leczeniu
nowotworów. Na koniec – w związku z działaniem dezynfekującym
stosuje się go (w postaci odwaru) do płukania jamy ustnej i
kobiecych narządów rodnych w ich stanach zapalnych, oraz do
robienia okładów na drobne zranienia i obrzęki.
Napar
z 1 łyżeczki suszonych koszyczków kwiatowych na 1 szklankę
wrzątku (parzyć pod przykryciem przez 15 minut) to skuteczny środek
łagodzący dolegliwości spowodowane przez zaburzenia w trawieniu,
przejawiający też działanie rozkurczowe w obrębie przewodu
pokarmowego i łagodnie uspokajające.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
