Cinnamomum
– Cynamonowiec
Cinnamomum
ceylanicum – Cynamonowiec cejloński tworzy niezbyt wysokie
drzewa, dorastające do 10 m. Zimozielone, podłużnojajowate liście
są dość sztywne i skórzaste, z wyraźnie zaznaczonym unerwieniem.
Niepozorne kwiaty zebrane w wiechowate kwiatostany, przyjemnie
pachną.
Występowanie:
południowo–wschodnia Azja.
Surowiec:
kora, pozyskiwana z młodych pędów, liście.
Zawartość:
olejek lotny, garbniki katechinowe, śluzy, żywice i cukry.
Działanie
i zastosowanie: Z kory cynamonu usuwa się wierzchnią warstwę,
suszy i miele. W ten sposób spreparowana trafia do naszych kuchni
jako przyprawa zwana „cynamonem”.
Cynamonowiec
stosuje się przede wszystkim jako przyprawę służącą do
aromatyzowania ciast, kompotów, marmolad, sosów i innych potraw,
oraz win i likierów.
Olejek
cynamonowy, zawarty w korze młodych gałązek i liściach, nie tylko
nadaje przyjemny zapach potrawom, które przyprawiono cynamonem, ale
wykazuje także działanie dezynfekujące, likwidujące nieprzyjemne
zapachy i działa bakteriostatycznie, dlatego stosuje się go w
kosmetyce, głównie dodając do past do zębów i dezodorantów jamy
ustnej.
Kora
cynamonowca przyjmowana doustnie korzystnie oddziałuje przede
wszystkim na układ trawienny, wzmacniając żołądek, korzystnie
wpływając na poprawę apetytu i przyspieszając proces trawienia.
Ponadto
cynamon jest silnym środkiem bakteriobójczym, szczególnie
skutecznym w leczeniu duru brzusznego i gruźlicy (oczywiście
pomocniczo).
Napar
z 1 łyżeczki sproszkowanego cynamonu (zalać 1 szklanką wrzącej
wody i parzyć pod przykryciem przez 15–20 minut) pity 2 razy
dziennie po 1/2 szklanki można zalecić jako łagodnie działający
środek pomocniczy przy niestrawności, a także i w lekkim zatruciu
pokarmowym. Stosuje się go również w leczeniu biegunek, nudności,
wymiotów, nieżytów żołądka i jelit, a pomocniczo także w
reumatyzmie.
Plantacje
omawianej rośliny spotyka się przede wszystkim na
południowym–wschodzie Azji.
Inne
gatunki:
Cinnamomum
burmannii – Cynamonowiec jawajski jest wiecznie zielonym
drzewem, podobnym do cynamonowca cejlońskiego.
Występowanie:
Cejlon (Sri Lanka), Indie.
Surowiec:
kora.
Zawartość:
olejek lotny (a w nim m.in. aldehyd cynamonowy), garbniki, śluzy,
żywice i cukry.
Działanie
i zastosowanie: Surowcem przyprawowym i leczniczym jest kora, którą
pozyskuje się z grubych konarów i pni drzew. Kora zwinięta w laski
jest gruba. Ma ona ciemno brunatną barwę. Występuje w niej przede
wszystkim olejek eteryczny, ponieważ nie występuje w nim eugenol,
ma inny zapach i smak niż cynamonowca cejlońskiego. Zastosowanie
przyprawowe i lecznicze jest takie samo jak cynamonowca cejlońskiego.
Cinnamomum
camphora – Cynamonowiec kamforowy jest drzewem osiągającym
około 40 metrów wysokości. Kształtem liści przypomina laur.
Powierzchnia liści jest usiana drobniutkimi punktami – magazynami
wonnego olejku.
Występowanie:
Ojczyzną tego cynamonowca jest Japonia i kraje Azji
Południowo–Wschodniej.
Surowiec:
drewno, kora i liście.
Zawartość:
kamfora.
Działanie
i zastosowanie: Roślina ta nie ma żadnego zastosowania w kuchni,
lecz wyłącznie w kosmetyce i lecznictwie. Używa się,
pozyskiwanego z drewna, kory i liści, olejku kamforowego do
produkcji płynów i kremów odświeżających i dezynfekujących.
Jednym ze składników owego olejku jest kamfora, substancja
krystaliczna o intensywnym, ostrym zapachu. Z kamforą Europejczycy
zapoznali się wcześnie, bo już w średniowieczu. Na Bliski Wschód,
a stamtąd na nasz kontynent trafiła za pośrednictwem Arabów,
prowadzących handel z krajami Azji Południowo–Wschodniej. Trudno
osiągalna, była bardzo drogim lekarstwem. Dopiero w czasach, gdy
Holendrzy dotarli w XVII wieku do Japonii (głównego producenta
kamfory aż do początków XX wieku) i od roku 1641 zaczęli ją
regularnie dostarczać do europejskich aptek, bardziej
rozpowszechniła się w lecznictwie.
Kamforę
stosuje się w lecznictwie jako środek pobudzający centralny system
nerwowy, serce, stymulujący krążenie krwi w organizmie i
ułatwiający oddychanie. Ponadto rozliczne preparaty przygotowane na
bazie kamfory (np. maści, mazidła, olejek) służą do wcierania w
ciało przy schorzeniach reumatycznych, bądź stosowane są
zapobiegawczo przeciw odleżynom u ludzi obłożnie chorych.
Co
mówią stare księgi?
„Kamfora.
Jedni zalecają użycie jej na ból zębów spróchniałych,
przykładając w bawełnie; drudzy wziętą ilość kamfory na koniec
noża i w dwóch łyżkach wody rozgotowawszy trzymają w ustach, po
czym ból zębów wkrótce znika.” (Krzysztof Jakub Mellin, dz.
cyt., s. 45)
Cinnamomum
cassia, syn. Cinnamomum aromaticum – Cynamonowiec wonny –
cynamonowiec kasja – cynamonowiec chiński jak wszystkie inne
cynamonowce jest drzewem wiecznie zielonym, dorastającym do 10–12
metrów wysokości. Liście ma z kształtu lancetowate i szczytowe,
zebrane w wiechowate kwiatostany nieduże kwiatuszki.
Występowanie:
Ród swój wiedzie z południa Chin i północy Indochin.
Surowiec:
przyprawowy i leczniczy stanowi kora zdejmowana z dwuletnich gałązek.
Wyodrębnić z niej można takie same biologicznie aktywne
substancje, jak z cynamonowca sajgońskiego.
Działanie
i zastosowanie: identyczne jak cynamonowca sajgońskiego. Ponadto
również kasję stosuje się do leczenia nieżytu żołądka i
jelit, w reumatyzmie, skąpomoczu i oziębłości płciowej (tak u
kobiet, jak i u mężczyzn).
Cinnamomum
iners – Cynamonowiec indonezyjski – działanie i zastosowanie
takie samo jak cynamonowca cejlońskiego.
Cinnamomum
loureirii – Cynamonowiec sajgoński to drzewo wiecznie zielone,
o skórzastych liściach i szczytowym kwiatostanie.
Występowanie:
Indochiny (głównie rośnie w Wietnamie, ale można go spotkać
także w Chinach i Japonii).
Surowiec:
kora.
Zawartość:
olejek cynamonowy, garbniki, śluzy, żywice.
Działanie
i zastosowanie: Surowiec przyprawowy i leczniczy stanowi kora o
barwie od jasno– do ciemnobrunatnej.
Olejek
cynamonowy, który pozyskuje się z kory młodych (dwuletnich)
gałązek nie tylko nadaje przyjemny zapach potrawom, które
przyprawiono nim, albo sproszkowaną korą opisywanej rośliny, ale
wykazuje również działanie dezynfekujące, bakteriobójcze i
bakteriostatyczne.
Kora
tego cynamonowca przyjmowana doustnie wzmacnia żołądek, poprawia
perystaltykę jelit i przyśpiesza proces trawienia.
Cinnamomum
massoia – Cynamonowiec nowogwinejski – działanie i
zastosowanie takie samo jak cynamonowca cejlońskiego.
Cinnamomum
oliverii – Cynamonowiec australijski – działanie i
zastosowanie takie samo jak cynamonowca cejlońskiego.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
