Coffea
– Kawa
Coffea
arabica – Kawa arabska tworzy dość wysokie drzewa o gałęziach
symetrycznie i prawie prostopadle rozmieszczonych na pniu. Liście ma
niezwykle dekoracyjne, owalne, zaostrzone, ciemnozielone i mocno
błyszczące. Kwiaty białe, bardzo słabo, ale miło pachnące,
owoce zaś tak kształtem jak i barwą przypominają wiśnie.
Wewnątrz nich znajdują się po dwa nasiona.
Występowanie:
pochodzi z Abisynii, skąd rozprzestrzeniła się na cały świat i
obecnie uprawia się ją w prawie całej strefie tropikalnej naszego
globu, a największe plantacje znajdują się w Ameryce Południowej.
Skąd zatem nazwa gatunkowa „kawa arabska”? Bo właśnie jako
pierwsi Arabowie docenili zalety kawy i także pierwsi zaczęli ją
uprawiać.
Surowiec:
nasiona.
Zawartość:
Kawa jest jednym z głównych źródeł pozyskiwania kofeiny,
substancji zawartej przede wszystkim w jej nasionach (chociaż także
i w innych częściach rośliny), a mającej ogromne znaczenie we
współczesnym lecznictwie. Jej zawartość przeciętnie wynosi około
1,2%, chociaż w nasionach niektórych odmian może dochodzić nawet
do 2,6%. Prócz kofeiny występują tam jeszcze: tłuszcze, białka,
garbniki i dekstryny.
Działanie
i zastosowanie: Kofeinę stosuje się (w postaci rozmaitych
preparatów farmaceutycznych) w przypadku migreny, dla pobudzenia
ośrodkowego układu nerwowego, w niewydolności sercowo–naczyniowej,
a także jako odtrutkę w intoksykacji pochodnymi opium i
barbituranami.
Kofeina
zawarta jest – chociaż w o wiele mniejszym stężeniu niż w
lekach – w naparach i odwarach przygotowanych z uprażonego i
sproszkowanego ziarna kakaowego i warto o tym pamiętać. W razie
potrzeby można sobie bowiem zaaplikować filiżankę mocnego
aromatycznego napoju.
Tutaj
wszakże muszę zaznaczyć, iż picie kawy jest zabronione w
niektórych dolegliwościach: w nadpobudliwości nerwowej,
nadciśnieniu, stwardnieniu tętnic, bezsenności, stanach lękowych,
silnej depresji, chorobach serca, nieżycie żołądka i chorobie
wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Chyba nie muszę dodawać, bo
rozumie się to samo przez się, iż jest absolutnie zabroniona małym
dzieciom, a nie powinny jej nadużywać (a najlepiej wcale nie pić)
kobiety ciężarne i matki karmiące.
Co
mówią stare księgi?
„Kawa.
Zdrowy z samego uczucia brać miarę w jej piciu powinien, i z tego
wnosić, czyli jej poprzestać lub dalszym ma mieć użyciu. Gdy na
czczo się pije, przyśpiesza niektórym odchód naturalny. Po stole
pije się zazwyczaj tęgą i bez mleka, dla lepszej strawności. Tęgą
kawą leczy się częstokroć zawrót, ból głowy i inne
dolegliwości z żołądka pochodzące; użycie jej częstokroć
bywało skuteczne na mierny ból piersi, biegunki itd. Tęga kawa w
równej ilości z sokiem cytrynowym, który jednak świeżo
wyciśniony być powinien, każdego po filiżance zmieszawszy i na
czczo z rana w łóżku zażyta, w dniu w którym przypada febra jest
pewnym lekarstwem (...). Nie tęga i ciepła kawa, zwłaszcza kto jej
nie pije, osłabia żołądek.” (Krzysztof Jakub Mellin, dz. cyt.,
s. 93–94)
Inne
gatunki:
Coffea
arabusta – Kawa arabusta – mieszaniec robusty z kawą arabską
– działanie i zastosowanie takie samo jak kawy arabskiej.
Coffea
liberica – Kawa liberyjska to bliska kuzynka kawy
arabskiej. Jej ojczyzną jest Afryka Zachodnia. Tworzy okazałe
drzewa, osiągające długość 25–30 cm, i wydaje bardzo okazałe
owoce, mogące osiągać do 3 cm długości. Działanie i
zastosowanie takie samo jak kawy arabskiej.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
