Curcuma – Ostryż

Curcuma – Ostryż

Curcuma longa, syn.: Curcuma domestica – Ostryż długi zwany też kurkumą jest krewniakiem imbiru lekarskiego. Jest byliną, z której obłych i dość długich kłączy wyrastają wielkie, do 50 centymetrów długości, liście, przypominające nieco swym ogólnym wyglądem naszą konwalię majową (która oczywiście jest w porównaniu z kurkumą bardzo niska) kwiaty są dość duże, o żółtej barwie, a wieńczą je krótkie, bezlistne łodygi. Roślina dorasta do 1 metra wysokości.

Występowanie: Pochodzi z Indii Południowo–Wschodnich.

Surowiec: kłącza.

Zawartość: kurkumina, olejek lotny, żywice i cukry.

Działanie i zastosowanie: Kłącza po wykopaniu, umyciu i sparzeniu wrzątkiem suszy się w całości, aby równomiernie „przeszły” żółtym barwnikiem kurkuminą – która jest zawarta w niektórych tylko komórkach. Następnie kłącza miele się na proszek. W ten sposób przygotowana nadaje się już do użycia. Stosowana jest do barwienia potraw i wzbogacania ich smaku. Jest o wiele łagodniejsza od imbiru.

Znaczenie tak przyprawowe, jak i lecznicze przejawiają kłącza ostryżu długiego. Występują w nich głównie: wspomniana już wcześniej kurkumina oraz olejek eteryczny. Kurkumina jest związkiem rozpuszczającym się wyłącznie w tłuszczach i alkoholu. W kuchni służy przede wszystkim do barwienia potraw na żółto i dlatego niekiedy nazywana jest także „indyjskim szafranem”. Lecz prócz tego stanowi doskonałą przyprawę nadającą swoisty smak i swoisty zapach potrawom. Powinno się ją dodawać do jaj, rosołu, drobiu, wołowiny, baraniny, wieprzowiny i do zawiesistych, tłustych sosów.

Ususzone i zmielone kłącza, lub wyciągi z nich stosuje się do leczenia stanów zapalnych w obrębie przewodu pokarmowego, zaburzeń krążenia, chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego, nowotworów macicy i cukrzycy.

Inne gatunki:

Curcuma amada – Ostryż indyjski – kłączy używa się dla poprawienia pracy przewodu pokarmowego, przeciw wzdęciom i jako środka poprawiającego apetyt i ułatwiającego przyswajanie składników pokarmowych.

Curcuma aromatica – Ostryż wonny – kłącza stosowane są w leczeniu żółtaczki, zbyt obfitych i bolesnych miesiączek, odsercowych bólów w klatce piersiowej, uczuciu ciasnoty w piersiach, chorób układu krążenia, oraz dolegliwości ze strony wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych.

Curcuma xanthorriza – Kurkuma jawajska, zwana także ostryżem jawajskim – nalewką – 50 kropli na wodę lub cukier, zażywać 3 razy dziennie, leczy się dolegliwości ze strony wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych.

Postacią leku przygotowanego na bazie kurkumy jawajskiej jest wyciąg alkoholowy. W sprzedaży, w aptekach, znajdują się gotowe preparaty.

Kurkuma jawajska działa żółciotwórczo i żółciopędnie, przeciwskurczowo w obrębie dróg żółciowych, pobudza przepływ żółci z pęcherzyka żółciowego do dwunastnicy, jest pomocniczym (niestety) środkiem zwalczającym kamicę żółciową. Ponadto także posiada działanie bakteriobójcze i przeciwzapalne zarówno w obrębie dróg żółciowych, jak i całego przewodu pokarmowego.

Wyciąg alkoholowy z kurkumy jawajskiej zalecany jest przy zbyt małym wydzielaniu żółci i stanach niewydolności i stanach zapalnych wątroby, w żółtaczkach. Ponadto również w nieżycie żołądka, bezsoczności, przy uporczywych zaparciach i wzdęciach, jak również dla pobudzenia łaknienia.

Curcuma zedoaria – Ostryż plamisty – kłącza zawierające seskwiterpen, zingiberen, cineol i inne, mają zastosowanie w leczeniu raka szyjki macicy.

Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.

Powrót do zakładek:
C

Wielki leksykon roślin leczniczych