Gossypium
– Bawełna
Gossypium
sp. – Bawełna to jedna z najwcześniej – bo już w
zamierzchłej starożytności – udomowionych i wykorzystywanych
przez człowieka roślin włóknodajnych. Zwykle są to krzewy lub
niezbyt wysokie drzewa, ale również rośliny roczne. Te ostatnie
zresztą najczęściej spotyka się w uprawie na plantacjach.
Osiągają tam do 1,5 m wysokości.
Liście
bawełny są 3–7–klapowe, miękkie i żywozielone. Kwiaty – o
barwach: białej, kremowobiałej lub żółtej, są nadzwyczaj
dekoracyjne. Roślina jest samopylna, a po przekwitnięciu zawiązują
się owoce – torebki, w których tkwią liczne nasiona okryte
włoskami, z których właśnie pozyskuje się włókno.
Występowanie:
Na świecie – tak na wschodniej, jak i na zachodniej półkuli –
występuje wiele gatunków bawełny. Spośród wielu uprawnych
gatunków za najważniejsze uważane się te oto:
Gossypium
arboreum – Bawełna afrykańska
Gossypium
barbadense – Bawełna egipska,
Gossypium
herbaceum – Bawełna indyjska,
Gossypium
hirsutum – Bawełna zwyczajna,
Gossypium
thurberi, one to łącznie z innymi – nie wymienionymi tutaj –
gatunkami dostarczają blisko 80% włókien roślinnych na świecie.
Surowiec:
korzenie, liście, nasiona.
Zawartość:
alkaloid gossypol, olej, białko.
Działanie
i zastosowanie: z nasion bawełny produkuje się bardzo wartościowe
białko spożywcze (po uwolnieniu go od trującego go alkaloidu
gossypolu) i olej. Właściwości lecznicze (jednocześnie powodując
niepłodność u mężczyzn) przejawiają również przetwory
produkowane z korzeni, liści i nasion tej rośliny.
I
tak: świeżą, czystą, dokładnie zmiażdżoną korę korzeni
bawełny można przykładać na drobne skaleczenia, celem
powstrzymania krwawienia, a także na miejsca stłuczone i
opuchnięte, ponieważ ma ona również właściwości likwidujące
obrzęki.
Nalewka
alkoholowa (z 40° wódki) na świeżej korze korzeni jest lekiem
stosowanym (po kilkanaście kropli na wodę lub cukier) przy
zaburzeniach menstruacyjnych – głównie przy nieregularnym
miesiączkowaniu. Jest to specyfik, który można stosować
pomocniczo w zatruciu ciążowym. (por.: P. Czikow, J. Łaptiew,
Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, Warszawa 1987, s. 63). Ale
ponieważ jest to nazbyt poważne schorzenie, absolutnie odradzam, a
nawet wręcz ostrzegam, przed kuracją na własną rękę bez
porozumienia z lekarzem.
Ponadto
nalewkę tę można stosować z dobrym skutkiem w bolesnym
miesiączkowaniu, jako środek przeciwzapalny, przeciwgorączkowy,
bakteriobójczy i przeciwwirusowy.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
