Lactuca
– Sałata
Lactuca
virosa – Sałata jadowita, zwana także mleczem jadowitym
lub mleczem trującym to roślina roczna bądź dwuletnia
mogąca dorastać do 150 cm wysokości. Łodygę tworzy wzniesioną.
Liście ma dwojakie – odziomkowe pierzastodzielne i łodygowe
odwrotnie jajowate, siedzące. Wierzchołki pędów wieńczą liczne
drobne żółte kwiatki, które po przekwitnięciu wiążą się w
owoce typu niełupki. We wszystkich częściach rośliny występuje
sok mleczny.
Występowanie:
pochodzi z południa kontynentu europejskiego i północnej Afryki.
Surowiec:
lactucarium (sok mleczny).
Zawartość:
m.in.: laktucyna i laktucerol , alkaloidy, gorycze, kwasy organiczne.
Działanie
i zastosowanie: Sok mleczny to dość skuteczny środek
przeciwkaszlowy, przejawiający ponadto działanie narkotyczne.
Wysuszony sok mleczny – lactucarium – to lek uspokajający i
łagodnie narkotyczny, zwany „opium sałatowym”. Stosuje się go
w bezsenności, suchym kaszlu i zapaleniu oskrzeli.
Inne
gatunki:
Lactuca
canadensis – Sałata kanadyjska – działanie i zastosowanie
takie samo jak sałaty jadowitej.
Lactuca
sativa – Sałata siewna jest rośliną roczną bądź
dwuletnią. Opisywana roślina ma dwojakie liście: odziomkowe,
tworzące rozetę i łodygowe. Ich kształt jest zależny od odmiany.
Pędy kwiatostanowe tworzy proste. Ich wierzchołki wieńczą drobne
niedekoracyjne, żółte kwiatki, które po przekwitnięciu wiążą
się w owoce typu niełupki.
Występowanie:
pochodzi prawdopodobnie z pobrzeży śródziemnomorskich,
rozpowszechniona w uprawie (różne odmiany) na całym świecie,
wszędzie tam gdzie jej sprzyjają warunki siedliskowe.
Surowiec:
liście.
Zawartość:
m.in. białko, cukry, prowitamina A, witaminy z grupy B, C, K, E, PP
oraz sole mineralne (dużo potasu, magnezu, nieco żelaza i jodu).
Działanie
i zastosowanie: Znaczenie użytkowe, dietetyczne i niewielkie
lecznicze, mają młode liście odziomkowe. Spożywanie świeżych
liści sałaty bardzo korzystnie wpływa na procesy trawienia i
szczególnie jest zalecane osobom cierpiącym na chorobę wrzodową
żołądka i dwunastnicy, a także na nieżyt żołądka i jelit.
Lactuca
sativa var. augustana – Sałata – głąbik krakowski. Częścią
użytkową omawianej rośliny nie są, tak jak w przypadku innych
sałat, liście, lecz dolne, mięsiste, delikatne i kruche części
łodyg kwiatostanowych, które zbiera się w czasie, gdy poczynają
się formować pąki kwiatowe, ale jeszcze przed ich rozwinięciem.
Oczywiście nie oznacza to, że nie można też wykorzystywać liści
głąbika krakowskiego. Można, i nie ustępują one w smaku liściom
innych odmian sałaty. Łodygi głąbika krakowskiego można spożywać
na surowo, po uduszeniu, ugotowaniu, bądź zamarynowaniu.
Znaczenie
użytkowe głąbika krakowskiego: dietetyczne i niewielkie lecznicze
mają młode liście i łodygi, w których występuje m in. –
białko, nieco cukrów, prowitamina A, witaminy z grupy B, witaminy
C, K, E, PP oraz sole mineralne (dużo potasu, magnezu, żelazo i
jod).
Spożywanie
świeżych łodyg i liści bardzo korzystnie wpływa na procesy
trawienia i szczególnie jest zalecane osobom cierpiącym na chorobę
wrzodową żołądka i dwunastnicy, nieżyt żołądka i jelit,
wreszcie na hipercholesterolemię.
Lactuca
sativa var. langifolia – Sałata rzymska tworzy główki
mniejsze, choć bardziej zbite. Mogą one przybierać różną barwę
– od żółtawej po zdecydowanie ciemnozieloną. Osiągają ciężar
50–70 dag – działanie i zastosowanie takie samo jak sałaty
siewnej.
Lactuca
serriola – Sałata kompasowa – działanie i zastosowanie
takie samo jak sałaty jadowitej.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
Powrót do zakładek:
