Linum
– Len
Linum
usitatissimum – Len zwyczajny to cenna i znana od tysięcy lat
roślina oleodajna i włóknodajna. Len to roślina roczna osiągająca
wysokość 30–70 cm. Łodygi ma proste, wzniesione, u wierzchołka
słabo się rozgałęziające, liście lancetowate (rzadko białe).
Występowanie:
Ojczyzną lnu prawdopodobnie są pobrzeża Morza Śródziemnego, Azja
Mniejsza i Kaukaz, skąd – po udomowieniu – „rozszedł się”
po całym nieomal świecie, trafiając tam, gdzie są odpowiednie dla
jego uprawy warunki klimatyczne i glebowe.
Surowiec:
nasiona.
Zawartość:
m.in. białka, śluzy, glikozyd limaryna, enzymy i olej tłusty (a w
nim glikozydy kwasów: olejowego, linolowego, linolenowego i
stearynowego).
Działanie
i zastosowanie: Jak się wykorzystuje włókno lniane, nie muszę
chyba wyjaśniać, bo wiedzą to chyba wszyscy Czytelnicy. Przejdę
zatem do omówienia właściwości leczniczych opisywanej rośliny.
Nasiona
(siemię lniane) po namoczeniu ich w wodzie wydzielają galaretowatą
masę, którą się spożywa jako środek osłaniający w chorobie
wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Te
same nasiona spożyte po zmieleniu ich na mąkę, działają jako
środek łagodnie przeczyszczający, ułatwiający wypróżnianie
się. Identyczne (a nawet lepsze) działanie ma również olej
lniany.
Ciepłe
kataplazmy z namoczonych w wodzie nasion przykłada się na ropnie,
czyraki i owrzodzenia.
Okłady
z oleju są pomocne w oparzeniach.
Co
mówią stare księgi?
„Nasienie
lnu ma pod dostatkiem oleju, a więcej jeszcze kleju, z tych dwóch
własności z sobą połączonych, nie w jednej chorobie skutecznie
pomaga. (...) Przetłuczonego lnu wziąwszy łyżkę lub dwie, nalać
półtory kwarty wody wrzącej, mieszając często, aż zupełnie
woda ostygnie, i nasienie na dno naczynia upadnie, lekko
przecedziwszy, pić po szklance na raz. Tak przysposobione służy na
kaszle suche, ułatwia flegmy wyrzucanie, chłodzi palenia w
piersiach z katarów i z zaziębienia pochodzące, wstrzymuje
biegunki z boleściami, mocz pędzi, a zatem skutecznem jest
lekarstwem, na jego bolesne wstrzymanie, jako i na kamień. (...)
Utłuczone zaś (nasienie) i z wodą lub mlekiem na papkę ugotowane
i przykładane, pomocne jest na boleść brzucha, zbierające się
wrzody, obieranie się palców, i różne zapalenia, na nabrzmiałości
po wywichnięciu stawów, a nawet i na uśmierzenie bólów, w
jakichkolwiek częściach ciała. W czasie zatrzymania uryny,
przykładana papka na łono, mocno pomaga, lecz jej nie radzę we
wszelkich przypadkach, tylko tak ciepłą, żeby do twarzy przyłożoną
wstrzymać można, odmieniając często, aby przez oziębienie nie
powiększać bólu. Olej zaś lniany, aby tylko niezbyt stary,
pomocne stanowi lekarstwo. Można go do łyżek dwie przymieszać do
czterech łyżek miodu praśnego czystego, i zmieszawszy zażywać w
wyliczonych tu chorobach, biorąc często dniem, na koniec trzonka od
łyżki za każdą razą; chcąc zaś z niego zrobić posilne, a
równie skuteczne w tychże słabościach mleko, można sobie tak
postąpić: Rozbić żółtek od jaja, wlać łyżkę oleju, po
trosze z początku mieszając ustawicznie, aż się olej z nim
połączy, dolewając równie powoli kwaterkę wody, i z tego
mieszając za każdym zażyciem brać po ćwierć szklanki w (...)
kaszlach suchych, słowem w tych wszystkich chorobach, w których i
samo służy nasienie. Na przypadek oparzenia smarowanie olejem jak
najprędsze, bardzo jest skuteczne, a do zagojenia użyć można
tegoż oleju, z żółtkiem od jaja zmieszanego.” (J. Dziarkowski,
dz. cyt., s. 109–111).
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
Powrót do zakładek:
