Malva
– Ślaz
Malva
silvestris – Ślaz dziki jest rośliną dwuletnią, osiągającą
40–130 cm wysokości. Tworzy dość sztywne łodygi, kwiaty ma
różowe do purpuroworóżowych, które po przekwitnięciu wiążą
się w owoc typu rozłupki. Liście natomiast ma z kształtu
dłoniaste, 3–7–klapowe, karbowane.
Występowanie:
roślina pochodząca z Europy, Azji i Afryki Północnej. W Polsce
pospolita.
Surowiec:
liście i kwiaty.
Zawartość:
Z kwiatów wyodrębnić można dużo śluzu, garbniki, kwasy
organiczne i śladowe ilości witaminy C. Podobne substancje
zawierają też liście (tyle że w mniejszych ilościach).
Działanie
i zastosowanie: Zastosowanie naparów z kwiatów, rzadziej liści (1
łyżeczkę suszu zalać 1 szklanką wrzątku, parzyć pod
przykryciem 15–2– min., przecedzić, pić 3 razy dziennie po 1/2
szklani) jest duże, można je bowiem używać przy grypie, anginie,
zwykłym przeziębieniu, zapaleniu oskrzeli, w stanach zapalnych błon
śluzowych żołądka i jelit, owrzodzeniach tychże organów oraz –
ze względu na wysoką zawartość śluzu, stanowiącego czynnik
osłaniający – po zatruciach środkami żrącymi.
Odwary
z liści (2–3 garści suszu na 4–5 litrów wody, gotować przez 5
minut od zawrzenia pod przykryciem, odcedzić, wlać do wanny w 1/2
napełnionej wodą), leczą najrozmaitsze choroby skórne, krosty,
owrzodzenia, wypryski, liszaje.
Co
mówią stare księgi:
„Garść
pokrajanego ziela suszonego, z dodatkiem tyleż korzenia lukrecji,
gotowane w dwóch kwartach wody, do zostania 1,5 kwarty odwaru, odwar
ten zażywamy kilkakroć na dzień, po pół szklanki, w kaszlach,
affektacjach katarowych, reumatycznych i cierpieniach zapalnych
kanału moczowego, rozwalnia flegmę, łagodzi ostrość i bóle
uśmierza.” (Józef Gerald-Wyżycki, dz. cyt., t. II, s. 228)
Przy
stłuczeniach kończyn, zasinieniach i mocnej opuchlinie dobrze jest
sporządzić następujące lekarstwo:
Bierzemy
równe wagowo części ziela żywokostu, liścia babki pospolitej i
kwiatu malwy, ucieramy je na papkę i 2 razy dziennie robimy z tejże
papki okłady na chore miejsca, aż do ustąpienia dolegliwości.
Papka ta działa miejscowo chłodząco, przeciwgorączkowo, zmniejsz
opuchliznę i łagodzi ból. Można ją również przykładać na
niezbyt duże, ale trudno gojące się rany.
Inne
gatunki:
Malva
mauritiana – Ślaz maurytański to okazała i bardzo piękna
bylina. Łodygi tworzy sztywne, wzniesione, szorstko owłosione.
Porastają je dłoniasto klapowane liście, z kątów których
wyrastają okazałe i niezwykle dekoracyjne kwiaty
fioletowopurpurowej barwy. Kwiaty owe po zapyleniu i zapłodnieniu
wiążą się w owoce typu rozłupni.
Występowanie:
pobrzeża Morza Śródziemnego.
Surowiec:
kwiaty.
Zawartość:
m.in. śluz (bardzo dużo), nieco garbników i antocyjany.
Działanie
i zastosowanie: Postacią leku jest macerat (1 łyżkę stołową
rozdrobnionego suszu zalewamy 1 szklanką przegotowanej wody o
temperaturze pokojowej i odstawiamy na 12 godzin, po upływie tego
okresu płyn przecedźmy i pijemy 2–3 razy dziennie po 1/2
szklanki), który znajduje zastosowanie w leczeniu kokluszu,
zapaleniu gardła, żołądka i jelit. Można go też pomocniczo
stosować do leczenia astmy, a także jako środka ułatwiającego
wypróżnianie się.
Malva
moschata – Ślaz piżmowy ma działanie i zastosowanie takie
samo jak ślaz dziki.
Malva
neglecta – Ślaz zaniedbany ma działanie i zastosowanie takie
samo jak ślaz dziki.
Malva
rotundifolia – Ślaz okrągłolistny dr Stanisław Breyer uważa
za roślinę dostarczającą surowca zielarskiego działającego
identycznie jak ślaz dziki. A oto jego recepta:
„Zewnętrznie:
Pokrajany [ślaz] lub drobno utłuczony na papkę z mlekiem gotowany,
jako okład, rozmiękcza zbierające wrzody, ból uśmierza i
ropienie przyśpiesza. W lewatywach uśmierza wewnętrzne zapalenia i
łagodzi boleści w kiszkach. Służy także do płukania gardła i
obmywań oczu, liści można używać na zieleninę zamiast
szpinaku.” (Stanisław Breyer, dz. cyt., s. 190)
Malva
verticillata – Ślaz chiński wzmaga laktację, skutkuje w
leczeniu stanów zapalnych nerek, moczowodów, pęcherza moczowego i
cewki moczowej.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
Powrót do zakładek:
