Rosa
– Róża
Rosa
canina – Róża dzika, zwana też szypszyną, albo psią
różą – najpopularniejsza w Polsce – o zawartości 1700 mg%
witaminy C, jest krzewem mogącym dorastać do 3–4 metrów
wysokości. Pędy ma sztywne, młode wzniesione, starsze lekko
łukowato wygięte, okryte ostrymi haczykowatymi kolcami. Liście
złożone, 5–7–listkowe, kwiaty zaś bladoróżowe, bardzo słabo,
lecz przyjemnie pachnące. Owocem jest niełupka, chociaż
powszechnie za owoce uważa się koralowoczerwone, lub pąsowe
wydłużone niby–owocnie.
Róża
– nazywana królową kwiatów liczy tyle gatunków i odmian
pozyskanych w wyniku zabiegów hodowlanych, że trudno je wszystkie
zliczyć. Jest ona przede wszystkim wspaniałą dekoracją ogrodu,
ale przecież posiada też inne, nie mniej cenne dla nas właściwości.
Największe naturalne rosarium w Polsce, liczące wiele gatunków
dzikich róż, które porastają łagodne stoki wzniesień
zbudowanych z brązowego łupku kambryjskiego, znajdują się w
Górach Pieprzowych na terenie Sandomierza.
Występowanie:
strefa klimatu umiarkowanego Europy i Azji, w Polsce pospolita.
Surowiec:
niby–owocnie, potocznie zwane owocami.
Zawartość:
bardzo duża ilość witaminy C, prowitamina A, witamina B2, P, K, E,
garbniki, olejek eteryczny, cukry, kwasy organiczne (jabłkowy i
cytrynowy) oraz potas, wapń, żelazo, fosfor i magnez.
Działanie
i zastosowanie: Owoce róży są bogatym źródłem witaminy C, co
stanowi o ich wykorzystaniu przez medycynę. Oczywiście, zawartość
witaminy C w owocach poszczególnych gatunków jest różna, ale
zawsze pod tym względem biją na głowę prawie wszystkie inne
rośliny.
Owoce
dzikiej róży prócz znaczenia dietetycznego posiadają także
niewielkie właściwości lecznicze. Odwary z nich (1 łyżkę
stołową suszy zalać 1 szklanką wody i gotować pod przykryciem
3–5 minut, przecedzić, pić w razie potrzeby 3–4 razy dziennie
po 1 szklance) zalecane są w schorzeniach nerek, pęcherza
moczowego, wątroby, nadciśnieniu tętniczym i gruźlicy płuc, oraz
w zaburzeniach trawienia, anginie, grypie i przeziębieniu,
szkorbucie, biegunce, zapaleniu żołądka i jelit.
Medycyna
ludowa odwar ów zaleca w bólach żołądka i dolegliwościach ze
strony pęcherzyka żółciowego, jako środek wykrztuśny pomocny
przy kokluszu, oraz specyfik moczopędny w kamicy nerkowej, stanach
zapalnych moczowodów i pęcherza moczowego oraz stanach zapalnych
jamy ustnej, dziąseł i gardła.
Natomiast
napar z liści (1 łyżeczkę do herbaty suszu zalać 1 szklanką
wrzątku, parzyć pod przykryciem przez 15–20 minut, przecedzić,
pić w razie potrzeby 2–3 razy dziennie po 2/3 szklanki) stosowany
bywa w zapaleniu płuc, oskrzeli, otwartej gruźlicy (szczególnie w
przypadku krwioplucia), a także w lekkich zatruciach pokarmowych i
biegunce.
Inne
gatunki:
Rosa
acicularis zawiera do 2500 mg% witaminy C– działanie i
zastosowanie takie samo jak róży dzikiej.
Rosa
beggeriana – zawiera 8750 mg% witaminy C – działanie i
zastosowanie takie samo jak róży dzikiej.
Rosa
cinnamonea – Róża girlandowa zawiera 2000 mg% witaminy C –
działanie i zastosowanie takie samo jak róży dzikiej.
Rosa
dahurica – rośnie we wschodnie Syberii, na rosyjskim Dalekim
Wschodzie – działanie i zastosowanie takie samo jak róży
dzikiej.
Rosa
eglanteria, syn. Rosa rubiginosa – Róża rdzawa
– działanie i zastosowanie takie samo jak róży dzikiej. Ponadto
wyciągi z nasion stosuje się na oparzenia i jako środek przeciwko
zmarszczkom.
Rosa
gallica – Róża francuska – działanie i zastosowanie takie
samo jak róży dzikiej. Ponadto stosuje się ją także w zastoju
krążenia, dolegliwościach menstruacyjnych, owrzodzeniu jamy ustnej
i bólach gardła.
Rosa
humilis – gatunek amerykański, działanie i zastosowanie takie
samo jak róży dzikiej.
Rosa
laevigata – Róża gładka – działanie i zastosowanie takie
samo jak róży dzikiej. Ponadto korzystnie wpływa na pracę nerek,
pobudza trawienie, działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo;
stosuje się ją w chorobach nerek, moczowodów i pęcherza
moczowego, w przewlekłych uporczywych biegunkach, pomocniczo w
bezpłodności u kobiet.
Rosa
laxa – zawiera do 13850 mg% witaminy C – działanie i
zastosowanie takie samo jak róży dzikiej.
Rosa
majalis – działanie i zastosowanie takie samo jak róży
dzikiej.
Rosa
pomifera zawiera 150 mg% witaminy C – działanie i zastosowanie
takie samo jak róży dzikiej.
Rosa
rugosa – Róża pomarszczona zawiera 680 mg% witaminy C –
działanie i zastosowanie takie samo jak róży dzikiej. Ponadto
kwiat są odtrutką na intoksykację antymonem. Poprawiają też
apetyt i pracę nerek.
Rosa
sandomiriensis, syn.: Rosa therebitancea nothoforma sandomiriensis –
Róża sandomierska – działanie i zastosowanie takie samo jak
róży dzikiej.
Rosa
wirginiana – Róża wirginijska, gatunek amerykański –
działanie i zastosowanie takie samo jak róży dzikiej.
Rosa
woodsii – gatunek amerykański, działanie i zastosowanie takie
samo jak róży dzikiej.
Zawartość
witaminy C w owocach poszczególnych gatunków róż podano za: P.
Czikow, J. Łaptiew, Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, Warszawa
1987, s. 308–310.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
Powrót do zakładek:
