Viburnum
– Kalina
Viburnum
opulus – Kalina koralowa zwana także pospolitą to
krzew osiągający do 5 m wysokości. Kora na młodych gałązkach
kaliny jest gładka, barwy popielatej, na starszych zaś oraz pniu
brunatnieje i pęka. Liście, które wyrastają na pędach są
długoogonkowe, z wierzchu jasnozielone i gładkie, pod spodem zaś o
wiele jaśniejsze, z kształtu 3–5–klapowe, zatokowo ząbkowane.
Kwiaty zebrane są w okazałe baldachowate kwiatostany wyrastające u
szczytów gałązek. Po przekwitnięciu zawiązują się owoce –
kuliste pestkowce kształtu jagody. Gdy w październiku dojrzeją,
przybierają cudowną jaskrawoczerwoną barwę.
Występowanie:
Europa i środkowa Syberia.
Surowiec:
owoce, kora, kwiaty i korzenie.
Zawartość:
m.in. prowitamina A, witamina C (duża ilość), witamina P, kwasy
organiczne, śladowe ilości cukrów, garbniki i bardzo dużo pektyn.
Działanie
i zastosowanie: Kalina ma znaczenie użytkowe i jako roślina
lecznicza i ze względu na jadalne owoce (są niezbyt smaczne, a
wartość spożywczą mają dopiero po przemarznięciu). Można wtedy
sporządzać z nich rozmaite przetwory: soki, kompoty i galaretki.
Dają się też kandyzować, zatem nadają się na dodatki do deserów
i ciast. Ze świeżego soku wyciśniętego z całkowicie dojrzałych
owoców kaliny można także produkować ocet winny.
Owoce
kaliny poprawiają czynność serca, działają uspokajająco, i
obniżają ciśnienie krwi. W przypadków takich dolegliwości
wskazane jest stosowanie ich w mieszankach z innymi ziołami o
podobnym działaniu. Owoce kaliny mają również działanie
moczopędne.
Herbatka
z suszonych kwiatów poprawia trawienie oraz łagodzi bóle
spowodowane skurczami jelit. Można ją stosować jako lekarstwo
pomocnicze (łącząc je z węglem aktywowanym) przy biegunce
spowodowanej zatruciem.
Herbatkę
przygotowuje się w następujący sposób: na 1 szklankę wrzącej
wody wrzucamy 1 łyżeczkę suszonych kwiatów, parzymy pod
przykryciem przez 15–20 minut, następnie przecedzamy. Należy ją
pić 2 razy dziennie po 1/3 szklanki.
Przy
krwawieniach z nosa i żylaków z odbytu, bolesnym miesiączkowaniu
oraz przy krwawieniach z kobiecych narządów rodnych stosowany jest
jako lek pomocniczy odwar z suszonej kory. Aby go przygotować, na 1
szklankę wody bierzemy 1 łyżeczkę suszu, doprowadzamy do
zawrzenia i odstawiamy do naciągnięcia na pół godziny. Odwar
należy pić 3 razy dziennie po 1/3 szklanki.
Odwar
i sok z owoców stosowane są jako środek zapobiegający krwawieniom
z przewodu pokarmowego, przy uszkodzeniach błon śluzowych.
Stosowane są też jako środki pomocnicze przy chorobie wrzodowej
dwunastnicy i żołądka, przeziębieniach i żylakach odbytu.
Wywar
z kory stosuje się w leczeniu bolesnego miesiączkowania, łagodzenia
bólów porodowych, nadciśnienia tętniczego. Ten sam odwar łagodzi
skurcze mięśni (różnego pochodzenia), oraz zapobiega poronieniu.
Inne
gatunki:
Viburnum
acerifolium – Kalina klonolistna – działanie i zastosowanie
zbliżone do kaliny koralowej.
Viburnum
americanum – działanie i zastosowanie zbliżone do kaliny
koralowej.
Viburnum
cassinoides – działanie i zastosowanie zbliżone do kaliny
koralowej.
Viburnum
edule – działanie i zastosowanie zbliżone do kaliny
koralowej.
Viburnum
ellipticum – działanie i zastosowanie zbliżone do kaliny
koralowej.
Viburnum
lanata – Kalina hordowina to krzewosiągający wysokość od 2
do 3 metrów. Ogólnie swym pokrojem i kształtem baldachogroniastych
okazałych kwiatostanów złożonych z licznych białych kwiatków,
przypomina kalinę koralową. Łatwo go jednak odróżnić, bo ma
liście podługowato jajowate, o brzegach ząbkowanych. Z wierzchu
mają one barwę ciemnozieloną, w spodzie zaś pokryte są
filcowatym kutnerem. Owoc jest jagodokształtny, podługowaty, po
dojrzeniu czarny.
Występowanie:
wiedzie swój ród z południa kontynentu europejskiego i
azjatyckiego. U nas wyłącznie sadzony.
Surowiec:
kwiaty.
Zawartość:
prowitamina A, olejek eteryczny, śladowe ilości cukrów, garbniki,
pektyny.
Działanie
i zastosowanie: Napar z suszonych kwiatów (1 łyżeczkę do herbaty
rozdrobnionego suszu zalać 1 szklanką wrzątku, parzyć pod
przykryciem przez około 15 minut, przecedzić, w razie konieczności
pić 2 razy dziennie po 1/3 szklanki) to dość skuteczne lekarstwo
poprawiające trawienie, oraz łagodzące ból spowodowany skurczami
jelit. Jest to także środek przeciwbiegunkowy. Ponieważ jest to
roślina trująca, wolno się nią leczyć wyłącznie za wiedzą i
zgodą lekarza.
Viburnum
prunifolium – Kalina śliwolistna – działanie i zastosowanie
zbliżone do kaliny koralowej, poza tym korę (a dokładniej wywar z
niej) podaje się w histerii, nerwicowych dolegliwościach ze strony
serca, astmie i konwulsjach (różnego pochodzenia).
Viburnum
rufidulum – działanie i zastosowanie zbliżone do kaliny
koralowej.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
Powrót do zakładek:
