Viscum
– Jemioła
Viscum
album – Jemioła pospolita jest niezbyt dużym, zimozielonym
krzewem, który jako pasożyt porasta pnie i konary drzew.
Najczęściej spotkać go można w koronach topól, chociaż zasiedla
również lipy i inne drzewa. Rozłożyste kępy oliwkowozielonych
roślin szczególnie okazale prezentuje się zimą, gdy przed oczyma
ludzkimi nie zasłaniają już liście żywicieli. Z daleka
przypominają wówczas gniazda ptasie. Gałązki jemioły są
cienkie, pokryte całobrzegimi, bezogonkowymi, grubymi i skórzastymi
liśćmi. Jemioła jest rośliną dwupienną, co znaczy, iż na
jednych krzewach znajdujemy jedynie kwiaty męskie, na innych zaś
żeńskie. Są one niepozorne i niedekoracyjne. Po przekwitnięciu
wiążą się w owoce typu jagody o barwie białej, różowawej lub
żółtawej.
Występowanie:
Ojczyzną naszej bohaterki jest umiarkowana strefa klimatyczna Europy
i Azji. W Polsce nietrudno ją spotkać na terenie całego kraju.
Surowiec:
ziele.
Zawartość:
m.in. cholina, acetylocholina, histamina, flawonoidy, trójterpeny,
kwasy organiczne, glikoproteiny i wiskotoksyny.
Działanie
i zastosowanie: Ze względu na swoją „inność” już bardzo
dawno, jeszcze w czasach pogańskich, jemioła została uznana za
roślinę świętą posiadającą magiczne moce. Czy to prawda, czy
nie, trudno mi powiedzieć. Sądzę, iż tę kwestię najlepiej
będzie pozostawić czarodziejom i wróżkom, na których od pewnego
czasu panuje coraz większa moda i których coraz więcej między
nami, zwykłymi zjadaczami chleba. My raczej zajmijmy się
własnościami leczniczymi jemioły. A są one niebagatelne.
Napar
z ziela jemioły (1 łyżeczka suszu na szklankę wrzątku, parzyć
pod przykryciem 15–20 minut, przecedzić) to środek zalecany
przeciw nadciśnieniu tętniczemu, mający ponadto właściwości
zwalniania rytmu serca, pomocny w leczeniu miażdżycy i nazbyt
obfitych krwawień menstruacyjnych. Poza tym również leczy się nim
stwardnienie tętnic, reumatyzm oraz nowotwory płuc i jajników.
Zaleca się picie go 3 razy dziennie po 1/2 szklanki. W tym miejscu
jednak uwaga! Ponieważ jemioła jest lekko toksyczna, nie powinno
się nią kurować bez wiedzy i zgody lekarza. Napar z jemioły ma
również zastosowanie w kosmetyce. Zaleca się przemywanie nim
wrażliwej i łatwo przetłuszczającej się skóry, na którą
działa oczyszczająco, przeciwzapalnie, wygładzająco, równocześnie
zapobiegając przetłuszczaniu się jej. Stosowanie zewnętrzne
jemioły jest całkowicie bezpieczne.
Co
mówią stare księgi?
„Śniło
się raz Balderowi, że był w niebezpieczeństwie utraty życia i
mocno się tem smucił. Litowali się nad nim bogowie, a Frygga
wymogła przysięgę na wszystkich na świecie rzeczach, aby nie
szkodziły. Odtąd bogowie cieszyli się, że wszystkim na Baldera,
nie raniąc go ani zabijając, rzucać mogli. Złośliwy Lok wziął
na się postać baby i poszedł do pałacu Fryggi, Frygga napotkawszy
go, pytała, co bogi porabiają? Potem opowiedziała, jako wszystkie
rzeczy dały jej przysięgę, iż szkodzić Balderowi nie będą,
wyjąwszy jednego krzaczka Misteldeim, to jest Jemioły, który
rośnie na stronie zachodniej Walhalla. Lok, posłyszawszy to,
pośpieszył i wyrwawszy krzew z korzeniem, przybiegł do
zgromadzenia bogów, namawiając ślepego Hodera, by tę Jemiołę na
Baldera rzucił. Usłuchał Hoder, a Balder na wylot przebitym
został...” (Joachim Lelewel, Edda, czyli księga religii dawnych
Skandynawii mieszkańców, Wilno 1807, s. 47)
Taką
to opowieść o jemiole znajdujemy w mitologii germańskiej (ściślej
– skandynawskiej). Być może roślina owa dorobiła się wśród
ludów północy niezbyt chlubnej sławy z tej przyczyny, iż nie
tylko wyglądem, ale i sposobem życia różni się od innych roślin?
Jest inna, a to niepokoiło. Czy jednak słusznie? My już wiemy, że
nie.
Inne
gatunki:
Viscum
abietis – Jemioła jodłowa to krzewinka będąca pasożytem
jodły. Pędy ma zbudowane podobnie jak jemioła pospolita i podobne
do niej liście – są one zimotrwałe, podługowatojajowate, bądź
lancetowate.
Drobniutkie
niepozorne kwiatki wyrastają w kątach liści, po przekwitnięciu
wiążą się w białe kuliste owoce.
Działanie
i zastosowanie lecznicze: takie samo jak jemioły pospolitej.
Substancje biologicznie aktywne również takie same jak u tej
ostatniej.
Viscum
laxum – Jemioła rozpierzchła to zimozielona krzewinka
osiągająca wysokość do 50 cm (zwykle jednak niższa). Jest to
pasożyt sosny i jodły. Liście ma wąskolancetowate, żółtozielone.
Kwiaty drobniutkie, niepozorne, wyrastają w kątach liści. Po
przekwitnięciu wiążą się z nich jasnożółte owoce będące
kulistymi jagodami.
Działanie
i zastosowanie lecznicze: identyczne jak jemioły pospolitej.
Składniki chemiczne również takie same, jak u tej ostatniej.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
Powrót do zakładek:
