Alpinia
– Alpinia
Alpinia
galanga, syn.: Maranta galanga – Alpinia galgant nosząca także
nazwę gałgant chiński lub dziki kardamon, to okazała bylina
należąca. Osiąga imponujące rozmiary, dorasta do 2,5 metra
wysokości. Liście ma szerokolancetowate, kwiaty zaś białe,
skupione w wiechowate kwiatostany. Owoce wiążące się po
przekwitnięciu to kuliste torebki z zawartymi wewnątrz drobnymi
nasionami. Organem trwałym rośliny jest masywne, bulwiaste kłącze,
z którego wyrasta część nadziemna.
Występowanie:
Pochodzi z Azji Południowo–Wschodniej, gdzie dziko rośnie w
Malezji, natomiast jej towarowe plantacje znajdują się również w
innych krajach, m.in.: w Chinach i Cejlonie (Sri Lanka).
Surowiec:
kłącze
Zawartość:
olejek eteryczny, alpinon i galganol, odpowiedzialne za ostry smak,
przypominający nieco smak imbiru, tylko że gorzkawy.
Działanie
i zastosowanie: To właśnie kłącze ma wartość użytkową:
dostarcza cennej aromatycznej, ostrej, piekącej i nieco gorzkawej
przyprawy, przejawiającej pewną wartość leczniczą. W tym miejscu
wspomnieć jeszcze należy, że nieznaczną wartość przyprawową
mają także i nasiona gałganta.
Jako
przyprawy używa się drobno, na proszek zmielonych, wysuszonych
kłączy. Można jej używać do wołowiny, ryb, kartoflanki, zupy
grochowej i fasolowej oraz tłustych sosów.
W
celach leczniczych natomiast stosuje się nalewkę, której
przyjmowanie zalecane jest w niestrawności, bólach żołądka i
jako specyfik pobudzający apetyt i ułatwiający trawienie. W
warunkach domowych przygotowuje się go w następujący sposób:
Bierzemy łyżkę stołową sproszkowanego kłącza alpinii,
wsypujemy do słoika typu twist–off i zalewamy 100 g spirytusu.
Słoik zakręcamy i ustawiamy w miejscu ciepłym (a dobrze byłoby,
żeby było ono także i słoneczne) na okres 4 tygodni. Potem
alkohol, który „przeszedł” składnikami leczniczymi przecedzamy
dokładnie przez watę, lub – jeszcze lepiej – bibułę
filtracyjną i czysty płyn mieszamy z 1/4 litra czystej, co najmniej
40° wódki. Butelkę szczelnie zamykamy.
W
celach leczniczych, w razie potrzeby, przyjmujemy w ilości 1
łyżeczki do herbaty rozcieńczonej 1/4 szklanki przegotowanej wody,
3 razy dziennie.
Inne
gatunki:
Alpinia
officinarum – Alpinia lekarska jest wykorzystywana podobnie jak
alpinia galgant.
Występowanie:
południe Chin i Wietnam.
Surowiec:
kłącze.
Zawartość:
galganol, alpinol, żywice, i najwięcej olejku eterycznego.
Działanie
i zastosowanie: Najlepiej przyswajalna jest nalewka alkoholowa. W tym
celu sproszkowane kłącze omawianej rośliny zalewamy przynajmniej
40° wódką i macerujemy w szczelnie zamkniętym słoiku typy
twist–off przez okres jednego miesiąca. Przyjmujemy po 15–20
kropli na wodę, 3 razy dziennie.
Nalewka
na kłączach alpinii zalecana jest na poprawienie trawienia, bóle
brzucha spowodowane niestrawnością albo lekkim zatruciem
pokarmowym, spowodowanym spożyciem ciężkostrawnych i tłustych
potraw. Ponadto także w stanach zapalnych żołądka i jelit, oraz w
reumatyzmie.
Systematyczne
zażywanie – przez przynajmniej 3–4 tygodnie – nalewki (po 1
łyżeczce do kawy 3 razy dziennie) wyreguluje stolce i trawienie.
Ponadto działa również słabo przeciwbólowo, bakteriobójczo i
grzybobójczo. Zewnętrzne stosowanie nalewki zalecane jest w raku
skóry.
Alpinia
oxyphylla wiodąca swój ród z ciepłych, południowych rejonów
Chin, poza zastosowanie kulinarnym, może być stosowana w postaci
nalewki jako specyfik wzmacniający układ trawienny, nerki i pęcherz
moczowy, a także jako doskonały środek przeciwbiegunkowy.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
