poniedziałek, 10 września 2018

Beta – Burak

Beta – Burak


Beta vulgaris var. maritima – Burak zwyczajny – Buraki to rośliny dwuletnie (rzadziej roczne), osiągające wysokość od 60 do 120 cm. Liście mają dwojakie – dolne dość spore, z kształtu wyraźnie jajowate, o pofałdowanych brzegach i łodygowe, mniejsze, podłużne, albo podłużnie lancetowate. Posiadają masywne, białe, żółte lub czerwone zgrubiałe korzenie.
Kwiaty buraków są niepozorne, drobne zupełnie niedekoracyjne. W przekwitnięciu zawiązują się w owoce złożone z 2–5 nasion, które zrośnięte są w tak zwane kłębiki, służące jako materiał siewny.
Występowanie: Burak zwyczajny po dziś dzień rośnie dziko w krajach basenu Morza Śródziemnego, w Indiach, Mezopotamii, Azji Mniejszej. Inne gatunki w uprawie. Warunki naszego klimatu w pełni odpowiadają wymaganiom buraków.
Surowiec: liście, korzenie.
Zawartość: prowitamina A, witaminy B1 i B2, witamina C, dużo białka, a także wiele wapnia oraz żelaza.
Działanie i zastosowanie: Buraki to rośliny posiadające wyłącznie znaczenie dietetyczne. Ich spożywanie zalecane jest w dietach odchudzających. Pozytywnie oddziałują także na procesy trawienia. Zastosowanie kulinarne mają nie tylko same ogonki, ale również i liście. Z buraka liściowego można sporządzać wiele potraw, np.: sałatkę, gotowane polane masłem i posypane tartą bułką, w sosie beszamelowym...

Inne gatunki:

Beta vulgaris var. altissima – Burak cukrowy ma duże, masywne korzenie barwy białej, z korzeni produkuje się cukier – sacharozę.

Beta vulgaris var. rapa – Burak pastewny ma duże, masywne białe, żółte albo czerwonawe korzenie, którymi spasa się bydło.

Beta vulgaris var. rubra, syn. Beta vulgaris var. conditiva – Burak ćwikłowy ma ciemnoczerwone korzenie, z których przyrządza się ćwikłę (zwykle z dodatkiem chrzanu i octu), marmoladę, zupę, czy chłodnik. Zarówno boćwina (inaczej: burak liściowy) (Beta vulgaris var. cicla), jak i burak ćwikłowy (Beta vulgaris var. conditiva) to od dawna znane i rozpowszechnione w uprawie na całym nieomal świecie (wszędzie tam, gdzie warunki są ku temu sprzyjające) to rośliny warzywne.

Beta vulgaris var. vulgaris, vel Beta vulgaris var. flavescens – Boćwina zwyczajna i Boćwina szerokoogonkowa, czyli buraki liściowe tym różnią się od innych swoich krewniaków, iż wytwarzają bardzo niewielki rozgałęziający się korzeń pozbawiony jakiejkolwiek wartości użytkowej. Tę ostatnią posiadają natomiast masywne, okazałe i bardziej jędrne ogonki liściowe, zwieńczone silnie pofałdowanymi liśćmi zebranymi w rozetę, ze środka której w drugim roku życia wyrasta pęd kwiatostanowy.



Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.

Powrót do zakładek:
B