Beta
– Burak
Beta
vulgaris var. maritima – Burak zwyczajny – Buraki to rośliny
dwuletnie (rzadziej roczne), osiągające wysokość od 60 do 120 cm.
Liście mają dwojakie – dolne dość spore, z kształtu wyraźnie
jajowate, o pofałdowanych brzegach i łodygowe, mniejsze, podłużne,
albo podłużnie lancetowate. Posiadają masywne, białe, żółte
lub czerwone zgrubiałe korzenie.
Kwiaty
buraków są niepozorne, drobne zupełnie niedekoracyjne. W
przekwitnięciu zawiązują się w owoce złożone z 2–5 nasion,
które zrośnięte są w tak zwane kłębiki, służące jako
materiał siewny.
Występowanie:
Burak zwyczajny po dziś dzień rośnie dziko w krajach basenu Morza
Śródziemnego, w Indiach, Mezopotamii, Azji Mniejszej. Inne gatunki
w uprawie. Warunki naszego klimatu w pełni odpowiadają wymaganiom
buraków.
Surowiec:
liście, korzenie.
Zawartość:
prowitamina A, witaminy B1 i B2, witamina C, dużo białka, a także
wiele wapnia oraz żelaza.
Działanie
i zastosowanie: Buraki to rośliny posiadające wyłącznie znaczenie
dietetyczne. Ich spożywanie zalecane jest w dietach odchudzających.
Pozytywnie oddziałują także na procesy trawienia. Zastosowanie
kulinarne mają nie tylko same ogonki, ale również i liście. Z
buraka liściowego można sporządzać wiele potraw, np.: sałatkę,
gotowane polane masłem i posypane tartą bułką, w sosie
beszamelowym...
Inne
gatunki:
Beta
vulgaris var. altissima – Burak cukrowy ma duże, masywne
korzenie barwy białej, z korzeni produkuje się cukier –
sacharozę.
Beta
vulgaris var. rapa – Burak pastewny ma duże, masywne białe,
żółte albo czerwonawe korzenie, którymi spasa się bydło.
Beta
vulgaris var. rubra, syn. Beta vulgaris var. conditiva – Burak
ćwikłowy ma ciemnoczerwone korzenie, z których przyrządza się
ćwikłę (zwykle z dodatkiem chrzanu i octu), marmoladę, zupę, czy
chłodnik. Zarówno boćwina (inaczej: burak liściowy) (Beta
vulgaris var. cicla), jak i burak ćwikłowy (Beta vulgaris var.
conditiva) to od dawna znane i rozpowszechnione w uprawie na całym
nieomal świecie (wszędzie tam, gdzie warunki są ku temu
sprzyjające) to rośliny warzywne.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.