Crataegus
– Głóg
Crataegus
oxycantha – Głóg dwuszyjkowy to silnie rosnący krzew
osiągający wysokość od 3 do 7 metrów. Gałązki ma cierniste,
liście odwrotnie jajowate i klapowane, kwiaty o białej barwie i
miłym (przynajmniej dla mnie) zapachu, skupione są w
baldachoroniaste kwiatostany. Owocem jest niezbyt duży pestkowiec, z
małą ilością miąższu, o pięknej czerwonej (po dojrzeniu
oczywiście) barwie.
Występowanie:
Ojczyzną głogu jest umiarkowana strefa kontynentu euroazjatyckiego.
W Polsce jest rośliną pospolitą.
Surowiec:
kwiatostany z liśćmi, owoce.
Zawartość:
flawonoidy, kwasy organiczne, związki kumarynowe i fitosterole.
Działanie
i zastosowanie: Głóg posiada znaczenie lecznicze, a prócz tego
można jeszcze w kuchni wykorzystać jego jadalne owoce. Napary i
nalewki z kwiatostanów głogu zalecane są w chorobach serca (w tak
zwanym sercu starczym, zaburzeniach rytmu, zwyrodnieniu i zapaleniu
mięśnia sercowego oraz jego osłabieniu), ponadto w chorobie
wieńcowej, nadciśnieniu tętniczym, nerwicach wegetatywnych.
Poprawiają krążenie mózgowe i obniżają poziom cholesterolu we
krwi. Podobne, chociaż o wiele słabsze działanie przejawiają
przetwory z owoców głogu.
Inne
gatunki:
Crataegus
azarolus – Głóg włoski to okazały krzew osiągający
wysokość nawet do 10 metrów, chociaż zwykle bywa niższy. Znane
są również – ale rzadko – formy drzewiaste tej rośliny.
Liście ma odwrotnie jajowate, klapowane, kwiaty białe, zebrane w
kwiatostany, wonne. Po przekwitnięciu wiążą się one w okazałe
owoce, dorastające do 3–4 centymetrów średnicy, żółte,
oranżowożółte, lub oranżowe, jadalne owoce.
Występowanie:
Jego ojczyzną jest Italia.
Działanie
i zastosowanie: W owocach występują biologicznie aktywne substancje
takie same, jak u dwu gatunków głogów opisanych wyżej. Mają też
takie samo zastosowanie i działanie lecznicze, jak wspomniane głogi
(głóg dwuszyjkowy i jednoszyjkowy).
Crataegus
columbiana – gatunek amerykański – działanie i zastosowanie
zbliżone do głogu pierzastodzielnego.
Crataegus
cuneata – Głóg chiński – kwaśne, smaczne owoce tego
gatunku stosowane są jako skuteczny lek przeciwbiegunkowy.
Crataegus
douglasii – działanie i zastosowanie zbliżone do głogu
jednoszyjkowego i dwuszyjkowego.
Crataegus
mollis – działanie i zastosowanie zbliżone do głogu
jednoszyjkowego i dwuszyjkowego.
Crataegus
monogyna – Głóg jednoszyjkowy to bliski krewniak opisanego
wcześniej głogu dwuszyjkowego. Ponieważ obydwa gatunki są do
siebie bardzo podobne, pominę opis rośliny, a wspomnę tylko, iż
różni je jedynie ilość szyjek słupka. U głogu dwuszyjkowego
jest ich 2–3, u jednoszyjkowego 1.
Występowanie:
Chociaż głogi są bardzo pospolitymi roślinami występującymi
powszechnie na terenie całego kraju, to są również chętnie
sadzone w parkach, na skwerach, czy wzdłuż ulic.
Surowiec:
kwiatostany z liśćmi i owoce.
Zawartość:
Kwiaty i owoce głogu mają podobny skład i działanie, z tym że
owoce działają słabiej niż kwiaty. Te ostatnie zawierają:
fitosterole, związki kumarynowe, guaninę, acetylocholinę, kwasy
(ursolowy, chlorogenowy, kawowy, krategolowy) i flawonoidy.
Działanie
i zastosowanie: Z kwiatów głogu można sporządzić nalewkę oraz
napar. Obydwa leki stosowane są przy nadciśnieniu tętniczym,
chorobie wieńcowej, przy osłabieniu i zapaleniu mięśnia
sercowego, zaburzeniach rytmu serca, zwyrodnieniu mięśnia
sercowego, oraz w tzw. „sercu starczym”.
Zarówno
nalewka, jak i napar są skutecznymi środkami obniżającymi poziom
cholesterolu we krwi, poprawiającymi krążenie mózgowe. Przez
medycynę ludową uważane są za skuteczne środki przy
nadpobudliwości nerwowej, skurczach jelit, bólach i zawrotach
głowy, wreszcie jako środki ogólnie wzmacniające.
Przygotowanie
nalewki: 40° wódką (której wagowo musi być 2 razy więcej niż
kwiatów) zalewamy te ostatnie i na 2 tygodnie odstawiamy do
maceracji. Następnie przecedzamy i mamy lek gotowy do użycia.
Bierzemy w razie potrzeby po 30–40 kropli 2–3 razy dziennie na
wodę lub cukier.
Przygotowanie
naparu: na 1 szklankę wrzątku bierzemy 1 łyżeczkę ususzonych
kwiatów i przez 15–20 minut parzymy pod przykryciem. Przecedzamy i
pijemy 2–3 razy dziennie po 1/4 szklanki.
Odwar
z suszonych owoców głogu przygotowuje się w następujący sposób:
1 łyżkę stołową owoców zalewamy 1 szklanką wody i gotujemy pod
przykryciem przez 10 minut, następnie przecedzamy i pijemy 2–3
razy dziennie po 1/2 szklanki. Może on zastąpić napar z kwiatów.
Crataegus
pinnatifida – Głóg pierzastodzielny rodzi smaczne jadalne
owoce. Są one stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego,
choroby wieńcowej, zaburzeń krążenia, a poza tym w zbyt skąpym
miesiączkowaniu lub jego zatrzymaniu, a ponadto w zbyt skąpym
wydzielaniu żółci.
Crataegus
rivularis – działanie i zastosowanie zbliżone do głogu
jednoszyjkowego i dwuszyjkowego.
Crataegus
Sanguinea – Głóg krwisty – rośnie na Syberii w strefie
lasostepu. Jest – ogólnym pokrojem – podobny do głogów jedno–
i dwuszyjkowego, a różni się tym, że ma mniejsze kwiaty, barwy
białej z purpurowymi pylnikami. Jego młode niezdrewniałe jeszcze
pędy także mają barwę purpurową. Działanie i zastosowanie takie
samo jak głogów jedno– i dwuszyjkowego.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
