Tropaeolum
– Nasturcja
Tropaeolum
majus – Nasturcja większa, nazywana niekiedy hiszpańską
to roczna roślina z rodziny nasturcjowatych. Pędy ma długie,
płożące się, łamliwe. Liście tak samo delikatne, z kształtu
tarczowate. Wydaje piękne, niezwykle dekoracyjne kwiaty – żółte,
oranżowe, ceglastoczerwone. Po przekwitnięciu wiążą się z nich
owoce typu potrójnej rozłupni.
Występowanie:
Peru i Ekwador. W Polsce w uprawie – pospolita roślina ozdobna.
Surowiec:
leczniczy stanowią liście, bądź ziele.
Zawartość:
m.in. prowitamina A, witamina C, sole mineralne (najwięcej żelaza)
glikozyd glikotropeolina i olejek eteryczny o swoistym zapachu,
decydujący o ostrym smaku liści nasturcji.
Działanie
i zastosowanie: Najpopularniejszą postacią leku jest napar (1
łyżeczkę do herbaty rozdrobnionego suszu zalać 1 szklanką
wrzącej wody i następnie parzyć pod przykryciem przez 15–20
minut, później przecedzić i w razie konieczności pić 2–3 razy
dziennie po 1/2 szklanki) to lek grzybobójczy i bakteriobójczy,
który winno się stosować w zaburzeniach trawienia spowodowanych
nadmierną fermentacją jelitową. Jest to jednocześnie specyfik
służący do odkażania dróg moczowych i oddechowych w ich stanach
zapalnych, jak również do leczenia chorób płuc (łącznie z
gruźlicą – ale w tym przypadku wyłącznie pomocniczo), grypy,
anginy, stanów zapalnych górnych dróg oddechowych, zapalenia
opłucnej, wreszcie zwykłego przeziębienia. Świeżym sokiem
wyciśniętym z liści bądź ziela można przemywać zmiany
grzybicze na skórze, zaś świeże liście (ostatecznie napar z
suszonych) stosuje się w leczeniu grzybiczych zakażeń skóry,
paznokci, łupieżu pstrego, zwykłego łupieżu głowy, zapaleniu
mieszków włosowych, infekcji drożdżakowych przewodu pokarmowego.
Gdyby w/w zmiany grzybicze nie dawały pożądanego efektu, nie
powinno się stosować nasturcji per se, ale połączeniu z innymi
lekami. Napar z liści stosuje się też do płukania włosów, jako
środek zapobiegający łysieniu.
Na
koniec: świeże liście zjadane na surowo w postaci surówek (w
połączeniu z innymi roślinami), to doskonały środek
przeciwszkorbutowy.
Co
mówią stare księgi?
„Liście
mają smak nieco gorzkawo – szczypiący, podobny do rzeżuchy;
kwiat zaś, przyjemny korzenny zapach. Używa się oboje na sałatę;
służą szczególnie w szkorbucie i na chwiejące się zęby [w
paradentozie – A.J.S.]. Pączki kwiatowe i młode jagody nasienne
zaprawiają się octem i solą, jak kapary, i wyśmienicie zastępują
ich miejsce. Nasienie dojrzałe ma własność purgującą
[przeczyszczającą – A.J.S.]; 2–3 ziarn dostatecznie się w tym
celu używa dla osoby dorosłej.” (Józef Gerald-Wyżycki, dz.
cyt., t. II, s. 130–131)
Inne
gatunki:
Tropaeolum
tuberosum – Nasturcja bulwiasta to bylina o długich,
osiągających 80–100 cm, pędach; liściach tarczowatych i
niewielkich żółtych kwiatkach z ostrogą (podobnych do kwiatów
nasturcji większej). Organ trwały rośliny stanowią podziemne
bulwki korzeniowe, które są jadalne. Zastosowania leczniczego
roślina nie posiada, posiada jedynie niewielkie znaczenie
dietetyczne.
Porady zamieszone w tym leksykonie nie mają na celu zastąpienia medycznych porad lekarza. Skonsultuj się więc z nim, zanim zastosujesz propozycje tu przedstawione. Autor nie ponosi odpowiedzialności za szkody, straty lub choroby spowodowane leczeniem się na własną rękę.
Powrót do zakładek:
